فهرست مطالب

عنوان                                                                                                     صفحه

چکیده…………………………………………………………………………………………………………………. 1

فصل اوّل: كلیات تحقیق

1-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………. 2

1-2- اهمیت موضوع (تعریف مساله هدف از اجراء و کاربرد نتایج تحقیق)…………………………. 3

1-3- اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………….. 4

1-4- فرضیات (یا سئوالات پژوهشی)……………………………………………………………………….. 4

1-4-1- سؤالات اصلی پژوهش……………………………………………………………………………….. 4

1-4-2- فرضیات پژوهش………………………………………………………………………………………. 5

1-5- قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 5

1-5-1- قلمرو موضوعی………………………………………………………………………………………… 5

1-5-2- قلمرو مکانی……………………………………………………………………………………………. 5

1-5-3- قلمرو زمانی…………………………………………………………………………………………….. 6

1-6- محدودیت­های تحقیق…………………………………………………………………………………….. 6

1-7- روش تحقیق………………………………………………………………………………………………… 6

1-8- شرح واژه ­ها و اصطلاحات بکار رفته در تحقیق…………………………………………………….. 7

فصل دوّم: مروری بر تحقیقات انجام شده

2-1- مقدمه……………………………………….. 8

2-2- بورس اوراق بهادار………………………………………………………………………………………… 9

2-2-1- علل پیدایش بورس اوراق بهادار……………………………………………………………………. 9

2-2-2- سابقه ایجاد بورس در ایران………………………………………………………………………… 11

2-2-3- جایگاه بورس اوراق بهادار در بازار سرمایه ایران……………………………………………… 12

2-2-4- معیارهای تشخیص میزان و نحوه فعالیت یک بورس…………………………………………. 12

2-2-5- مزایای سرمایه ­گذاری در بورس……………………………………………………………………. 13

2-2-6- مزایای ورود به بورس برای شرکت­ها……………………………………………………………. 14

2-2-7- مؤلفه­ های اصلی بورس اوراق بهادار……………………………………………………………… 14

2-2-8- روش­های ورود به بورس اوراق بهادار………………………………………………………….. 16

2-2-9- روش­های تحلیل اوراق بهادار……………………………………………………………………… 16

2-2-10- مقررات حاكم بر بازار بورس اوراق بهادار……………………………………………………. 18

2-3- سهام عادی…………………………………………………………………………………………………. 25

2-3-1- مفهوم سهام و سهام عادی………………………………………………………………………….. 25

2-3-1-1- مفاهیم مرتبط با سهام عادی…………………………………………………………………….. 25

2-3-1-1-1- حق مالكیت……………………………………………………………………………………. 25

2-3-1-1-2- سررسید سهام عادی………………………………………………………………………….. 26

2-3-1-1-3- حق رأی………………………………………………………………………………………… 26

2-3-1-1-4- ارزش دفتری…………………………………………………………………………………… 27

2-3-1-1-5- حق تقدم خرید سهام ……………………………………………………………………….. 27

2-3-1-1-6- تعیین ارزش سهام عادی…………………………………………………………………….. 28

2-3-2- نحوه تصمیم گیری خریداران سهام عادی در بورس اوراق بهادار …………………………. 29

2-3-2-1- انتخاب سهام………………………………………………………………………………………. 29

2-3-2-1-1-  انواع تجزیه و تحلیل بنیادی……………………………………………………………….. 30

2-3-2-2- تعیین ارزش سهام عادی………………………………………………………………………… 35

2-3-2-2-1-  براساس سود………………………………………………………………………………….. 35

2-3-2-2-2- براساس سود سهام پرداختی……………………………………………………………….. 36

2-4- عوامل تأثیرگذار بر انتخاب سهام توسط سرمایه­گذاران……………………………………………. 38

2-4-1- مفهوم سرمایه ­گذاری………………………………………………………………………………….. 38

2-4-2- راهبردهای سرمایه ­گذاری……………………………………………………………………………. 38

2-4-3- مدل­های تصمیم ­گیری سرمایه­گذاران………………………………………………………………. 39

2-4-3-1- مدل تصمیم ­گیری اقتصادی عقلائی……………………………………………………………. 39

2-4-3-2- مدل اقتصادی رفتاری……………………………………………………………………………. 39

2-4-3-3- مدل نوین مالی…………………………………………………………………………………….. 39

2-4-3-4- مدل / تئوری چشم انداز ……………………………………………………………………….. 40

 

2-4-4- نظریات تأثیرگذار بر رفتار سرمایه­گذاران………………………………………………………… 42

2-4-4-1-  عوامل استراتژیک مکمل در بازار مالی………………………………………………………. 42

2-4-4-2-  نظریات جمعیتی و مدل­های آموزشی……………………………………………………….. 42

2-4-4-3-  نظریه بازی­های هماهنگ……………………………………………………………………….. 42

2-4-5- عوامل مؤثر بر سرمایه ­گذاری سهام………………………………………………………………… 42

2-4-5-1- ویژگی­های سرمایه گذاران………………………………………………………………………. 49

2-4-5-2- ویژگی­های بازار سرمایه…………………………………………………………………………. 51

2-4-5-6- بررسی صورت‌های مالی اساسی………………………………………………………………. 60

2-4-5-7- بررسی نسبت‌های مالی………………………………………………………………………….. 61

2-5- پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………. 66

2-5-1- پژوهش­های انجام شده در ایران…………………………………………………………………… 66

2-5-2- پژوهش­های انجام شده در جهان………………………………………………………………….. 72

2-6- مدل مفهومی تحقیق………………………………………………………………………………………. 75

2-7- جمع­بندی…………………………………………………………………………………………………… 76

فصل سوّم: مواد و روش ها

3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 77

3-2- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 78

3-3- فرایند تحقیق………………………………………………………………………………………………. 78

3-3-1- شناسایی عوامل موثر بر تصمیم ­گیری سهامداران در خرید سهام عادی …………………… 78

3-3-1-1- استخراج شاخص‌های اولیه براساس سابقه پژوهش……………………………………….. 78

3-3-2- جمع‌ آوری داده‌‌های تحقیق…………………………………………………………………………. 80

3-3-3- تحلیل داده‌های تحقیق……………………………………………………………………………….. 80

3-4- جامعه آماری……………………………………………………………………………………………….. 81

3-5- نمونه آماری………………………………………………………………………………………………… 82

3-6- روش گردآوری داده ­ها………………………………………………………………………………….. 82

3-7- روایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………………… 82

3-7-1-تحلیل عاملی……………………………………………………………………………………………. 83

3-8- پایایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………………… 85

3-9- روش­ها و تکنیک­های تجزیه و تحلیل داده ­ها ……………………………………………………… 85

3-9-1- تکنیک تاپسیس……………………………………………………………………………………….. 86

3-9-2- تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP)…………………………………………………………… 88

3-9-2-1- اصول فرایند تحلیل سلسله مراتبی……………………………………………………………. 88

3-10- فرضیّات نهایی پژوهش……………………………………………………………………………….. 89

3-11- جمع­بندی………………………………………………………………………………………………… 89

فصل چهارم: نتایج

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………. 90

4-1- بخش اوّل: نمونه گیری و آمار توصیفی……………………………………………………………….. 91

4-1-1- نمونه گیری سهامداران بورس اوراق بهادار تهران ……………………………………………… 91

4-1-2- توصیف آماری مربوط به نمونه آماری …………………………………………………………… 91

4-2- بخش دوّم: سنجش پایایی و روایی ابزار تحقیق…………………………………………………… 96

4-2-1- پایایی پرسشنامه پژوهش……………………………………………………………………………. 96

4-2-2- روایی پرسشنامه پژوهش……………………………………………………………………………. 97

4-3- بخش سوّم: تحلیل آماری پرسشنامه اهمّیت شاخصها……………………………………………. 100

4-3-1- تحلیل پرسشنامه اهمیّت شاخصها………………………………………………………………… 100

4-4- بخش چهارم: اولویت­ بندی ابعاد و شاخصها……………………………………………………….. 106

4-5- نتیجه ­گیری ……………………………………………………………………………………………….. 109

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

– مقدمه……………………………………………………………………………………………………………… 110

5-1- تشریح تحلیل­های آماری و نتایج تحقیق……………………………………………………………. 110

5-2- پاسخ به سوالات و فرضیات پژوهش……………………………………………………………….. 113

5-3- پیشنهادات برای تحقیقات آتی……………………………………………………………………….. 114

پیوست …………………………………………………………………………………………………………….. 116

منابع و مأخذ………………………………………………………………………………………………………. 122

چكیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………….. 130

فهرست جدول ها

عنوان                                                                                                    صفحه

 

جدول2-1- حداقل ضوابط وشرایط پذیرش سهام شرکت ها درسازمان بورس اوراق بهادار……. 15

جدول2-2- عوامل تأثیرگذاربرانتخاب سهام سرمایه گذاران حقیقی دربورس اوراق بهادارتهران… 58

جدول2-3- عوامل تأثیرگذاربرتصمیم سرمایه گذاران دربورس اوراق بهادار…………………………. 59

جدول2-4- فاکتورهای مؤثربرتصمیم گیری سرمایه گذاران واهمیت نسبی هرکدام ازآنها…………. 66

جدول2-5- رتبه بندی گروه های تأثیرگذاربرتصمیم خریدوفروش سهام سرمایه گذاران فردی … 57

جدول3-1- شاخصهاوابعاد مؤثربرتصمیمگیری سهامداران درخریدسهام عادی……………………… 79

جدول4-1- داده های مربوط به مشخصات سنی نمونه آماری …………………………………………. 92

جدول4-2- داده های مربوط به مشخصات جنسیت نمونه آماری   ………………………………….. 93

جدول4-3- داده های مربوط به مشخصات سطح تحصیلات نمونه آماری…………………………… 94

جدول4-4- داده های مربوط به مشخصات سابقه کاری…………………………………………………. 95

جدول4-5- آزمون آلفای کرونباخ(قابلیت اعتماد پرسش نامه) برای پرسشنامه عوامل مؤثر

برتصمیم گیری سهامداران……………………………………………………………………………………….. 96

جدول4-6- آزمون KMO وبارتلت درموردشاخص های پرسشنامه ………………………………… 97

جدول4-7- واریانس هرشاخص  درپرسشنامه عوامل مؤثربرتصمیم گیری سهامداران……………… 98

جدول4-8-  بارعاملی هرشاخص درپرسشنامه عوامل مؤثربرتصمیم گیری سهامداران ……………. 99

جدول4-9- آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای پرسشنامه عوامل مؤثربرتصمیم گیری سهامداران  101

جدول4-10- میانگین وانحراف معیار اهمیت عوامل مؤثربرتصمیم گیری سهامداران……………… 101

جدول4-11- یافته های برآمده ازفرضیه 1………………………………………………………………… 102

جدول4-12- یافته های برآمده ازفرضیه 2………………………………………………………………… 103

جدول4-13- یافته های برآمده ازفرضیه 3………………………………………………………………… 103

جدول4-14- یافته های برآمده ازفرضیه 4………………………………………………………………… 104

جدول4-15- یافته های حاصل از تحلیل واریانس ابعاد پرسش نامه عوامل مؤثر

برتصمیم گیری سهامداران………………………………………………………………………………………. 105

جدول4-16- یافته های حاصل از آزمونLSD ابعادپرسش نامه عوامل مؤثر

برتصمیم گیری سهامداران………………………………………………………………………………………. 105

جدول4-17- اولویت بندی  اهمیت شاخصهای مؤثربرتصمیم گیری خرید سهامداران………….. 106

جدول4-18- رتبه بندی و وزن عوامل مؤثربرتصمیم گیری سرمایه گذاران…………………………. 108

 

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                                    صفحه

 

شکل2-1- چرخه صنعت……………………………………………………………………………………….. 32

شکل2-2- تابع ارزش…………………………………………………………………………………………… 40

شکل 2-3- مدل تأثیرارتباطات بازاریابی شرکت ها برتصمیم خرید سهام……………………………. 69

شکل2-4- وضعیت ارتباط عوامل مختلف بانرخ بازده موردانتظاروتصمیم گیری…………………… 70

شکل2-5- مدل مفهومی پژوهش……………………………………………………………………………… 70

شکل2-6- رابطه بین تصویر وعملکرد……………………………………………………………………….. 74

شکل2-7- عوامل مؤثربرتصمیم گیری خرید سهام………………………………………………………… 75

شکل3-1- فرایند تحقیق………………………………………………………………………………………… 81

شکل4-1- توصیف شماتیک مربوط به مشخصات سنی نمونه آماری…………………………………. 92

شکل 4-2- توصیف شماتیک مربوط به مشخصات جنسیت نمونه آماری……………………………. 93

شکل 4-3- توصیف شماتیک مربوط به مشخصات سطح تحصیلات نمونه آماری…………………. 94

شکل 4-4- توصیف شماتیک مربوط به مشخصات سابقه کاری……………………………………….. 95

شکل 4-5- سلسله مراتب عوامل مؤثربر تصمیم گیری خریدسهامداران……………………………… 108

شکل 4-6- میانگین هندسی مقایسات زوجی نظرات پاسخ دهندگان ……………………………….. 108

شکل 4-7-  وزن هریک ازعوامل مؤثربرتصمیم گیری سهامداران…………………………………….. 109

 

چکیده:

اصولا سرمایه ­گذاران باید بررسی­های وسیعی در موقع خرید یا فروش سهام عادی انجام دهند. زیرا آنها نقدترین دارایی خود را به سهام تبدیل می­ کنند و در صورت عدم توجه به مواردی خاص، نتایج مطلوبی از آن سرمایه ­گذاری دریافت نخواهند کرد. از همین رو این تحقیق بر آن است تا درجه اهمیّت عوامل مذکور از قبیل عوامل مالی درسطح شرکت، عوامل سیاسی، عوامل اقتصادی و عوامل روانی بازار را مشخص کند تا از یک سو به سرمایه ­گذاران نوپا کمک نماید تا بر اساس شاخصهایی که سرمایه ­گذاران باتجربه از آن استفاده می­ کنند، تصمیم بگیرند و از سوی دیگر در مقابل عوامل روانی بازار همچون شایعات بازار که منجر به نوسانات کوتاه مدت میشود، عکس­العمل مناسبی نشان دهند. در این مطالعه دو گروه افراد مورد بررسی قرار گرفتند. در بخش اول پس از نمونه گیری از سهامداران بورس اوراق بهادار تهران که در دوره یک ماهه پژوهش به سالن بورس مراجعه کرده بودند، تعداد 262 پرسشنامه کامل مبنای تحلیل قرار گرفت و پس از تائید روایی و پایایی پرسشنامه 37 سوالی تحقیق، اثرگذاری معنادار کلیه ابعاد بر تصمیم ­گیری خرید سهامداران به اثبات رسید و از سوی دیگر، نتایج تحلیل واریانس نشان داد که بین اهمیّت این ابعاد اختلاف معناداری وجود دارد. نتایج تکنیک تاپسیس حاکی از این امر بود که به عقیده سهامداران شاخصهایی همانند (اطمینان به داده ­های منتشر شده مالی شرکتها)، (اعتقاد به پیروی جریان آتی و بازدهی از عملکرد گذشته)، (پیگیری گزارش­های فصلی و داده ­های منتشر شده از سوی شرکت­ها)، (اخبار منتشرشده از مجامع        شرکت­ها) و (پیگیری اخبار سیاسی و تأثیر آن بر بازار سهام) از بیشترین اهمیت در شکل­دهی تصمیم ­گیری آنان برخوردار است اما شاخصهایی همانند (توصیه دوستان و آشنایان)، (تأثیر تحولات سیاسی خارج بر شاخص ­های بورس) و (اطلاع از میانگین نرخ تورم و جریان آن) از کمترین اهمیت در این تصمیم ­گیری برخوردارند. همانگونه که مشاهده میگردد، سه عامل اول همگی در زمره عوامل مالی در سطح شرکت قرار دارند. برای کسب نتایج دقیق­تر، پرسشنامه مقایسات زوجی نیز بین خبرگان بورس توزیع شد. بدین منظور در این تحقیق از نظرات 11 نفر از مدیران عالی و میانی شرکتهای کارگزاری بورس از جمله شرکت کارگزاری مفید، پارسیان، آریابورس، اعتماد سروش، آگاه و آپادانا استفاده نمودیم که بر اساس مقایسات زوجی، عوامل مالی در سطح شرکت، عوامل اقتصادی، سیاسی و عوامل روانی بازار به ترتیب از بیشترین اهمیت برخوردارند. نتایج این تحقیق بیانگر این است که افشای اطلاعات مالی دارای تاثیرگذاری بالایی در تصمیم ­گیری خرید سهامداران است و این نتیجه با نتایج تحقیقات قبلی در یک راستا قرار دارد و محققین در تحقیقات پیشین اثبات نموده ­اند که هر سه بُعد شفافیت یعنی افشای اطلاعات مالی و شفافیت ساختار مالكیت و شفافیت ساختار هیئت مدیره بر رفتار سرمایه‌گذاران در بورس تأثیرگذار است، اگرچه سرمایه‌گذاران بیش از هر چیز به افشای اطلاعات مالی اهمیت می‌دهند.

کلمات کلیدی: عوامل موثر بر تصمیم ­گیری سهامداران، خرید سهام عادی، بورس اوراق بهادار تهران، تکنیک های           تصمیم گیری

 

 

فصل اوّل

کلیّات تحقیق

 

 

1-1- مقدمه

وجود بازار سرمایه قوی، یکی از ارکان مهم رشد و توسعه اقتصادی است. این بازار با بهره گرفتن از           مکانیسم­های درونی خود به تعیین قیمت عادلانه سهام و تخصیص بهینه سرمایه می ­پردازد و پیشرفت و گسترش آن معیاری جهت رتبه ­بندی کشورها از لحاظ توسعه اقتصادی تلقی می­ شود(گاملیل و هرستین، 2010) امروزه با توجه به محدویت منابع اقتصادی در کشورهای جهان، تمام تلاش مدیران و مسئولین بر این است تا با صرف کمترین منابع به حداکثر نتایج مطلوب دست‌یابند. دست­اندرکاران و تصمیم گیرندگان عرصه مالی بین­الملل، همواره با این خطر مواجه هستند كه به هر دلیلی مشغول حل مساله­های كم اهمیت شده و از حل مساله­های كلیدی ملی خود غافل شوند كه نتیجه این اشتباه استراتژیك، هم اتلاف منابع خواهد بود و هم این كه امید و باور به بهبود، در جوامع تضعیف خواهد شد (ساعدی و مختاریان، 1388). لذا اولویت­ بندی عوامل موثر بر سرمایه ­گذاری در هر بخش از اقتصاد یکی از  كلیدی­ترین مساله­های هر کشور بوده و به امری انکارناپذیر تبدیل شده است.

نقش اصلی بورس اوراق بهادار، جذب و هدایت پس­اندازها و نقدینگی سرگردان و پراکنده در اقتصاد به سوی مسیرهای بهینه آن است. به گونه­ ای که منجر به تخصیص بهینه منابع کمیاب مالی شود که این امر مهم، منوط به شناسایی اولویتهای سرمایه ­گذاری می باشد(دانیل و همكاران، 2002). از طرف دیگر، هرچه میزان این اولویت­ها به واقعیت بازار در طولانی مدت نزدیک­تر باشد، به همان اندازه اطمینان سرمایه ­گذاران نسبت به بورس بیشتر شده و رغبت آنها نیز برای سرمایه ­گذاری افزایش خواهد یافت(آل- تامیمی، 2006). طی سالهای اخیر اقدامات مناسبی جهت پیشرفت، توسعه و افزایش شفافیت بورس اوراق بهادار تهران انجام گرفته است که توانسته است تا حدی، منجر به بهبود فرهنگ سهام­داری مردم شود. همچنین تعیین دلایل اولویت یک سرمایه ­گذاری میتواند تاثیر دوچندانی بر شناسایی محدودیتهای موجود و اصلاح مسیر آتی توسعه بورس اوراق بهادار داشته باشد. این پژوهش بر آن است تا با شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر تصمیم گیری سهامداران در خرید سهام عادی، گامی در جهت بهبود انگیزاننده­های خرید سهام بردارد.

 

1-2- اهمیت موضوع (تعریف مساله ، هدف از اجراء و کاربرد نتایج تحقیق)

بر طبق تحقیقات به عمل آمده حدود 41 درصد از مردم کشورهای پیشرفته، سرمایه ­گذاری مستقیم در سهام دارند و مالکیت مستقیم سهام 20 درصد و به شکل غیرمستقیم 34 درصد کل سرمایه گذاریها در جهان را در برمی­گیرد (كلارك-مورفی، سوتر[4]، 2004). گرچه این آمار در ایران کمتر از 20 درصد است ولی این روند رو به افزایش است و زمانی که سرمایه گذاری در صندوقهای قرض­الحسنه را نیز در نظر بگیریم با عدد 54 درصد مواجه خواهیم شد (ساعدی و مختاریان، 1388). امروزه سرمایه ­گذاران برای انتخاب                        سرمایه ­گذاری دامنه بسیار وسیعی دارند، اما تا به حال پژوهشهای محدودی در خصوص روش انتخاب از بین سرمایه ­گذاری­های مختلف انجام گرفته است. تصمیمات مالی مردم روز به روز پیچیده­تر و پرمخاطره­تر  می­ شود در حالی که نتایج این تصمیمات بر شیوه زندگی مردم بسیار موثر است(سالتانا،2010). بیشتر نظریه­ های مالی فرض می کنند که سرمایه ­گذاران منطقاً به افزایش سرمایه خود می­اندیشند و به نشانه­ های مالی توجه می کنند. سرمایه ­گذاران هنگام انتخاب سرمایه ­گذاری به طور اولیه ریسک و بازده آن را با سرمایه ­گذاریهای بالقوه دیگری که میتوانند انجام دهند، مقایسه می­ کنند. ضمن اینکه سطح ریسکی که سرمایه ­گذاران حاضر به تحمل آن هستند بستگی به خصوصیات و ویژگیهای روانی آنها دارد(مریكاس و همكاران، 2004). به هرحال یک سرمایه­گذار منطقی در صورت تشابه ریسک دو سرمایه ­گذاری،           سرمایه ­گذاری با ریسک کمتر را انتخاب نخواهد کرد. بیشتر پژوهشهای اخیر در مورد روانشناسی مالی بیان کرده ­اند که تصمیمات سرمایه ­گذاران ممکن است تحت تاثیر عوامل رفتاری داخلی از قبیل خودشناسی و عوامل رفتاری خارجی مانند نحوه انتخاب یک سرمایه ­گذاری قرار گیرد(لی و همكاران، 2008). اصولاً سرمایه ­گذاران باید بررسی­های وسیعی در موقع خرید یا فروش سهام عادی انجام دهند. زیرا آنها نقدترین دارایی خود را به سهام تبدیل می­ کنند و در صورت عدم توجه به مواردی خاص، نتایج مطلوبی از آن سرمایه ­گذاری دریافت نخواهند کرد. از همین رو این تحقیق بر آن است تا درجه اهمیّت عوامل مذکور از قبیل عوامل روانی بازار، اقتصادی، سیاسی و غیره را مشخص کند تا از یک سو به سرمایه ­گذاران نوپا کمک نماید تا بر اساس شاخصهایی که سرمایه ­گذاران باتجربه از آن استفاده میکنند، تصمیم ­گیری نمایند و از سوی دیگر در مقابل عوامل روانی بازار همچون شایعات بازار که منجر به نوسانات کوتاه مدت می­ شود، عکس العمل مناسبی نشان دهند.

 

1-3- اهداف پژوهش

اهداف این تحقیق را می­توان در دو بعد کلی و اختصاصی مورد بررسی قرار داد. اهدف این پایان نامه به صورت کلی عبارت است از:

• شناسایی مهمترین شاخصهای مالی و غیرمالی موثر بر تصمیم ­گیری در خرید سهام عادی در بورس اوراق بهادار تهران
• رتبه بندی این شاخصها با بهره گرفتن از تکنیک TOPSIS
• رتبه بندی ابعاد کلی با بهره گرفتن از تکنیک AHP

و مهمترین هدف اختصاصی که انجام این تحقیق به دنبال دارد عبارت است از:

بررسی عوامل مالی و غیرمالی (روانی) تأثیرگذار بر تصمیم ­گیری سرمایه ­گذاران به هنگام خرید و انتخاب سهام در بورس اوراق بهادار و رتبه ­بندی اهمیت این عوامل. در نهایت این تحقیق به دنبال این است تا راهکارهایی را به شرکت­های عرضه کننده سهام ارائه نماید تا بتوانند بر عوامل مهم از نظر سرمایه ­گذاران که در انتخاب سهام توسط آن­ها تأثیر دارد، اثر گذاشته و آن­ها را در شرکت خود ارتقا بخشند.

1-4- فرضیات (یا سئوالات پژوهشی)

1-4-1- سؤالات اصلی پژوهش

• مهم­ترین شاخص ­های مالی و غیرمالی تصمیم ­گیری در خرید سهام عادی در بورس اوراق بهادار تهران چیست؟
• اولویت این شاخص ­ها چگونه است؟
• اولویت ابعاد کلی چگونه می­باشد؟

 

1-4-2- فرضیات پژوهش

با بررسی پیشینه پژوهش، سه دسته عوامل مالی، سیاسی، عوامل روانی و بازار به عنوان عوامل تاثیرگذار بر تصمیم ­گیری سهامداران شناسایی شده است که هریک دارای تعدادی عوامل فرعی میباشد. بنابراین حداقل سه فرضیه برای تحقیق میتوان در نظر گرفت. بدیهی است در طول تحقیق و با بررسی بیشتر مطالعات پیشین، در صورتیکه شاخصهای جدیدی مشاهده شود، در فصل سوم پایان نامه به این فرضیّات اضافه خواهد شد.

1- عوامل مالی، دارای تاثیری معنادار بر تصمیم ­گیری سهامداران در خرید سهام عادی میباشند.

2- عوامل سیاسی، دارای تاثیری معنادار بر تصمیم ­گیری سهامداران در خرید سهام عادی میباشند.

3- عوامل روانی و بازار، دارای تاثیری معنادار بر تصمیم ­گیری سهامداران در خرید سهام عادی میباشند.

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                        صفحه

 

 

چکیده

 

فصل یکم : معرفی پژوهش

 

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………… 2

 

بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………….. 5

 

ضرورت و اهمیت پژوهش………………………………………………………………………………………… 7

 

هدف پژوهش 10……………………………………………………………………… …………………………..

 

فرضیه های پژوهش 10……………………………………………………………… …………………………..

 

سوال پژوهش 10……………………………………………………………………… …………………………..

 

تعاریف مفهومی…………………………………………………………………………………………………….. 11

 

تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………………………………. 12

 

 

فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه پژوهش

 

مبانی نظری 14……………………………………………………………………….. …………………………..

 

مبانی نظری روش های مقابلهبا استرس………………………………………………………………………. 14

 

مدلهای مقابله با استرس…………………………………………………………………………………………… 22

 

مدل موسو بیلی نگز……………………………………………………………………………………………. 22

 

مدل لازاروس و فولکمن……………………………………………………………………………………… 24

 

مدل اسکروئرز و همکاران…………………………………………………………………………………… 27

 

مدل اندلر و پارکر……………………………………………………………………………………………… 30

 

مدل اسکینر و همکاران 31……………………………………………………… …………………………..

 

فاکتورهای واسطهای و روش مقابله…………………………………………………………………………….. 36

 

شکل گیری مفهوم کیفیت زندگی 39……………………………………………….. …………………………..

 

ابعاد کیفیت زندگی…………………………………………………………………………………………………. 51

 

 

تاریخچه تحول نگاه به مفهومکیفیت زندگی 54…………………………………… …………………………..

 

زمینه های علمی تحول نگاه به مفهوم کیفیت زندگی 55………………………… …………………………..

 

پیدایش دیدگاه های چند عاملی…………………………………………………………………………………… 60

 

دیدگاه مورد پذیرش سازمانبهداشت جهانی…………………………………………………………………….. 62

 

پیشینه پژوهشهای علمی 63…………………………………………………………. …………………………..

 

پژوهشهای انجام شده در ایران…………………………………………………………………………………… 66

 

فصل سوم : روش پژوهش

 

جامعه آماری 74………………………………………………………………………. …………………………..

 

نمونه و روش نمونه گیری 74………………………………………………………. …………………………..

 

ابزار پژوهش……………………………………………………………………………………………………….. 75

 

روش جمع آوری اطلاعات 77……………………………………………………… …………………………..

 

روش تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………….. 77

 

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

 

الف)توصیف داده ها 81……………………………………………………………… …………………………..

 

ب) تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………………….. 87

 

 

فصل پنجم : بحث و بررسی داده ها

 

بحث و بررسی یافته های تحقیق 95……………………………………………….. …………………………..

 

محدودیت ها………………………………………………………………………………………………………. 104

 

پیشنهادات 105………………………………………………………………………… …………………………..

 

پیشنهادات پژوهشی 105…………………………………………………………. …………………………..

 

پیشنهادات کاربردی 105…………………………………………………………. …………………………..

 

فهرست منابع و ماخذ……………………………………………………………………………………………. 106

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول
عنوان		صفحه
جدول 1-4 ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه مقابلهبا موقعیت های استرس زا……………………….		٧٩
جدول :2-4 فراوانی و درصد دانش آموزان به تفکیک	وضعیت بینایی……………………………………….	٨١
جدول :3-4 فراوانی و درصد دانش آموزان به تفکیک	وضعیت سکونت…………………………..	………… ٨١
جدول :4-4 شاخص های توصیفی نمرات پرسشنامه مقابله با موقعیت های استرس زا در دانش		آمـوزان دختـر
نابینا به تفکیک وضعیت بینایی…………………………..	……………………………………………………	٨٢
جدول :5-4 شاخصهای توصیفی میانگین مجموع نمرات پرسشنامه مقابلـه بـاموقع یـت هـای		اسـترسزا در
دانش آموزاندختر نابینا به تفکیک وضعیت بینایی …………………………..	…………………………..	… ٨٤

جدول :6-4 شاخص های توصیفی نمرات پرسشنامه کیفیت زندگی در دانش آموزان دختـرنابی نـا بـهتفک یـک

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

وضعیت بینایی……………………………………………………….	…………………………………………	٨٦
جدول :7-4 نتایج ضریب همبستگی برای رابطه سبک	مقابلهای مساله مدار با کیفیت زندگی ……………	٨٧
جدول :8-4 نتایج ضریب همبستگی برای رابطه سبک	مقابلهای هیجان مدار با کیفیت زندگی…………..	٨٨
جدول :9-4 نتایج ضریب همبستگی برای رابطه سبک	مقابلهای اجتنابی با کیفیت زندگی ……………….	٨٩
جدول :10-4 نتایج معنی داری مدل رگرسیون برای پیش بینی کیفیت زندگی…………………………..		. ٩٠
جدول : 11-4 ضرایب رگرسیون برایپیش بینی کیفیت زندگی……………………………………………		٩١
جدول:12-4 نتایج آزمون t برای مقایسه سبک هـای مقابلـه بـا اسـترسدر دانـش آمـوزاننابی نـای		مطلـقو
کم بینا ……………………………………………………….	…………………………………………………	٩٢
جدول :13-4 نتایج آزمونt برای مقایسهکیفیت زندگی در دانش آموزاننابینای مطلق و کمبینا……….		٩٣

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان	فهرست نمودارها	صفحه
نمودار:1-4 میانگین نمرات سبک های	مقابلهبا استرس در دانش آموزاننابینای مطلق و کمبینا	……….. ٨٣
نمودار:2-4 میانگین نمرات سبک های	مقابلهبا استرس در کلدانش آموزاننابینا………………………..	٨٥

 

 

چکیده

 

 

 

 

 

 

 

مقدمهپژوهش:	حاضر با هدف بررسی ارتباط راه های مقابله ای با کیفیـت زنـدگی دانـش آمـوزان
نابینای دختر انجام شد.
روش: نمونه آماری 46 دانش آموز دختر نابینای 16		سال مـشغول بـه تحـصیل در سـال تحـصیلی
1390-1391مدرسه نابینایان نرجس شهر تهران بودند.		برای سنجش راه های مقابله ای از تست مقابله

 

با بحران اندلر و پارکر و برای سنجش میزان کیفیت زندگی از مقیاس کوتـاه کیفیـت زنـدگی سـازمان

 

بهداشت جهانی استفاده شد.   به منظور محاسبه اعتبار پرسشنامهمقابلـه بـا موقعیـت هـای اسـترس زا،

 

 

 

ضریب آلفای کرونباخ برای بررسیهماهنگی درونی سئوالات	هر یک از خرده مقیاس های پرسشنامه
مقابله با موقعیت های استرسزابطور جداگانه محاسبه شد	که نتایج بیانگر روایـی و پایـایی مطلـوب

 

مقیاس ها بود.   به منظور محاسبه اعتبار پرسشنامه کیفیت زندگی ، ضریب آلفای کرونباخ بـرای بررسـی

 

هماهنگی درونی سئوالات برای تمام سوالات پرسشنامه کیفیت زندگی محاسبه شـد و ضـریب آلفـای

 

کرونباخ برابر با 0/889    بدست آمد که نشانگر اعتبار خوب سـوالات پرسـشنامه کیفیـتزنـدگی بـود.

 

 

 

 

 

 

 

برای پیش بینی سهم	سبک های مقابله ای با استرس در  کیفیت زندگی در دانش آموزان دختر نابینـا از
روش تحلیل رگرسیون چند متغیری استفاده شد.
یافته ها:    تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد		نتیجه پژوهش نشان داد بین استفاده از سبک های مساله
مدار و اجتنابی با	کیفیت زندگی همبستگی مثبت وجود دارد و بین سبک مقابله ای اجتنابی بـا کیفیـت

 

زندگی همبستگی دیده نشدو  نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیری نشانگر آن است

 

که مجموع  سبک های مقابله ای با استرس 30   درصد از واریانس کیفیت زندگی دانش آموزان نابینارا

 

پیش بینی می کند.

 

کلید واژه ها: راه های مقابله ای، کیفیت زندگی، دانش آموزان نابینا

 

 

 

فصل یکم

 

 

معرفی پژوهش

 

 

مقدمه

 

امروزه علیرغم ایجاد تغییرات عمیق فرهنگی و تغییـر در شـیوه هـای زنـدگی، بـسیاری از افـراد در

 

رویارویی با مسائل زندگی فاقد توانایی های لازم و اسا سی هستند و همین امـر آنـان را در مواجهـه بـا

 

مسائل و مشکلات روزمره آسیب پذیر کرده اسـتبنـابراین،.  پـژوهش در مـورد برخـی از سـازههـای

 

 

 

 

 

 

 

2	آن بر فائق آمدن بر موقعیتهای فشارزا، همواره مـدنظر
روانشناختی مانند روش های مقابلهایو تأثیر
واقع شده است.   در این ارتباط، این پرسشها که افراد متفاوت در مواجهـه بـا موقعیـت هـای فـشارزا،
رویداد را چگونه ارزیابی یا پردازش می	کنند، و بر اثر این ارزیابی، چه هیجان ها یا افکـاری برانگیختـه

 

میشوند و کدامیک از روش های مقابلهای مورد توجه قرار میگیرند، همواره مورد توجـه پژوهـشگران

 

بوده است(کلینکه،ترجمه گودرزی،.(1382

 

استرس واقعیتی غیر قابل انکار و عاملی در جهـت تحـول زنـدگی آدمـی اسـت؛ چنانچـه تغییـرو

 

تحولات ناشی از استرس ملایم و محدود باشد، مفید و سازنده و در سازگاری آدمـی نقـش بـارزیرا

 

ایفا میکند.  اما زمانیکه دگرگونی ها فراتر از حد روند و مدت زمان طولانی ادامـه یابنـد ممکـن اسـت

 

تحمل آنها دشوار و ظرفیت سازش آدمـی لبریـز گـردد.     بـه همـین دلیـل طـی دو سـه دهـه گذشـته،

 

پژوهشگران علاقه وافری به پژوهش در زمینه شیوه های مقابله افراد با عوامل استرس زا نـشان داده انـد.

 

introduction ١ coping strategies ٢

 

 

این پژوهشگران به روش هایی که انسانها برای مواجهه با شرایط استرس زا انتخـاب مـی کننـد، در هـر

 

دیدگاه نام ویژه ای دادهاند( سلطه، دفاع، واقع نگری در حل مسئله و…)کـه در مفهـوم مقابلـه بهـم مـی-

 

پیوندند(دادستان،حاجیزادگان،علیپور و عسکری،.(1386

 

مطالعات نشان داده اند که ارتقای مهارت های مقابلـهای و مهـارتهـای انطبـاقی در بهبـود کیفیـت

 

زندگی افراد بسیار مؤثر است.  رفتارهای انطبـاقی، مجموعـهای از مهـارتهـای مفهـومی، اجتمـاعی و

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1	به آنها	در	زندگی روزمره می توانند رفتار مناسبی را از خود بروز دهنـد،
عملیاست، که افراد با توجه
و ازطرفی توانایی پاسخدهی	افراد را	در	موقعیـت	هـای خـاص تحـت تـأثیر قـرار مـیدهنـد( پـورتر و
2			3	4

ریچلــر ،1999،اســتین بــک و اســتین بــک ،.(1990 رفتارهــای انطبــاقی ، اســتقلال شخــصی و نحــوه

 

5

پاســخگویی اجتمــاعی افــراد را در هــر ســن و گروهــی تحــت تــأثیر قــرار مــیدهــد(لوکاســون و

 

همکاران،.(1992

 

عوامل گوناگون و گسترده ای مانند:  رشد روانی-   بدنی، سازگاری، شایستگی اجت ماعی و روش های

 

کنار آمدن با دیگران، آنچنان باید با هم ترکیب و در هم تنیده شوند کـه ماننـد تـار و پـود یـک قـالی

 

6

ایرانی، نگاره و تصویر یکپارچه و سازمان یافتهای از یک فرد را بدست دهند(للند ،.(1983

 

از آنجاییکه، بکارگیری روش های مقابله ای مـؤثر، سـبب کـاهش آسـیب پـذیری در ﻣﻮﻗﻌﯿـﺖهـای

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7	رفتارهای	انطباقی	نیز فـرد را قـادر
استرس زا می شود(وایلنت،1992  ،به نقل از میسلی ،2001پرورش)
می سازد تا در ارتباط با سایر ها،انسانجامعه، فرهنگ و محیط خود،	مثبت و	سازگارانه عمـل کـرده و
سلامت روانی خود را تأمین کند و از کیفیت زندگی مطلوب تری برخ وردار شـوند.			بـا ایـن حـال هـر

 

. conceptual,social&practical skills ١ . Porter&Richler ٢ . Stainback&Stainback ٣ . adaptive behaviors ٤ Lukasson, et al .٥ . Leland ٦ . Micelli ٧

 

 

کس به شیوه خاص خود به مسائل و موقعیتها پاسخ می دهد، برخی هنگام روبرو شدن بـا مـشکلات

 

 

 

 

 

 

می	کوشند با ارزیابی درست و منطقی موقعیت و استفاده مؤثر از سیستم های حمایتی با موقعیت مقابلـه
کنند.	در مقابل، برخی بجای مقابله سازگارانه با مسائل، سعی می کنند با بهره گرفتن از راهبردهای ناکارآمـد
از رویارویی با مشکلات اجتنـاب کننـدمقابلـه.		بـه عنـوان تلاشـی شـناختی و رفتـاری بـرای اداره و

 

رویـارویی بـا موقعیـت  هــای فـشارزا تعریـف شــده اسـت کـه فراتـر از منــابع فـرد ارزیـابی گردیــده

 

1

است(لازاروس و فولکمن ،.(1984

 

 

بیان مسئله

 

کنار آمدن با فشارهای زندگی و کسب مهارت های مستقلانه ی فردی و اجتماعی همواره بخـشیاز

 

واقعیات زندگی انسان بوده و در ادوار متفاوت در  زندگی او به اشـکال گونـاگون تجلـی یافتـه اسـت.

 

تعارضات در دوران کودکی جلوه چندانی ندارد اما با افزایش سن و هنگام مواجهـه بـا دشـواریهـای

 

ویژه سنین نوجوانی و جوانی، کشمکش  های درونی و محیطی تظاهر بیشتری پیدامیکنند. بنابراین اگر

 

افراد از سنین کودکی در انجام مهارت های مـستقلانه زنـدگی روزانـه فـردی و مـسئولیت پـذیریهـای

 

اجتماعی تبحر یابند، بدون تردید در مواجهه با موقعیتهای فشارزا عملکرد م ناسـبی خواهنـد داشـت.

 

مهارت های مقابلهای مجموعهای از توانایی  هایی هستند کـه زمینـه سـازگاری، رفتـار مثبـت و مفیـدرا

 

فراهم میآورند.  از آنجایی که توانایی تولید، بکارگیری روش های مقابلهای و پیاده کردن آن بخـصوص

 

در روابط بین فردی و همچنین در جهت رشد و سازگاری افراد بسیار تأثیرگذار میباشد؛ این توانـایی-

 

ها، فرد را قادر میسازند مسئولیتهای نقش اجتماعی خود را بپذیرد و بـدون لطمـه زدن بـه خـودو

 

دیگران با خواستها،انتظارات و مشکلات روزانه بویژه در روابط بـین فـردی و بـه شـکل مـؤثرتری

 

1

 

روبه رو شود(زتلین ،1985  ، به نقل از مشفق.(1389  از طرفی توانایی هـای لازم بـرای رفتـار انطبـاقیو

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مؤثر، افراد را قادر می		سازد تا بطور مؤثر با مقتضیات و چالش			های زندگی روزانه مقابله کنند. آمـوزش
این مهارت	ها، موجب ارتقای رشد شخصیتی و اجتماعی، محافظت از حقوق انسان هـا و پیـشگیری از
مشکلات روانی و اجتماعی میشود.
رفتار انطباقی	در حقیقت سازه بسیار جامع		و فراگیری	است	که مؤلفه های ذهنی، حسی، حرکتـی و
		2	انطباقی به	معنای	قدرت کنار آمدن با دیگران و ارتباط
شخصیتی را در برمیگیرد(کوهن ،1988رفتار).
برقرار کردن با	آنها، یعنی	کنار آمدن در مذاکرات، درگیـری هـا، اشـتباهات و همچ نـین کنـار آمـدن بـا

 

. Zetlin ١ . Cohen ٢

 

 

٥

 

 

موقعیت های جدید و سایر موقعیتهاست.    از طرفی پرورش رفتار انطباقی منجـر بـه برقـراری ارتبـاط

 

فرد با محیط اطراف خود و مقابله با شرایط استرسزا میشود (بوزان، ترجمه مینویی،.(1383

 

 

 

کیفیت زندگی آن دسته از خصوصیاتی است	که برای فرد ارزشمند اسـت و حاصـل ادراك خـوب
بودن یا احساس راحتی است و در راستای	توسعه و حفظ منطقی عملکرد جسمانی، هیجانی و عقلانی

 

استبطوری.  که فرد بتواند توانایی هایش را در فعالیت های زندگی حفظ نماید.( محمودی، شریعتی،

 

بهنام پور .(1382

 

از آنجا که روش های مقابلهای به عنوان تلاشی شناختی و ر فتاری برای رویارویی بـا موقعیـتهـای

 

فشارزا و زمینه سازگاری فرد جهت برخورد مناسب با چالش های زنـدگی اسـت و برخـورد مناسـب

 

همان اتخاذ روشی است که تنش فرد را کاهش و احساس خـوب و مثبـت بـودن را در فـرد افـزایش

 

می دهد.     لذا انتظار می رود همبستگی چشمگیری بین روش های مقابله ای بـا میـزان کیفیـت زنـدگی

 

وجود داشته باشد.

 

تحقیقات نشان می دهد افراد بیمار و ناتوان از کیفیت زندگی پایین تری برخوردارند و حتی شـدت

 

بیمـــاری، نـــاتوانی و تعـــداد دفعـــات مراجعـــه بـــه پزشـــک بـــر کیفیـــت زنـــدگی تـــاثیر

 

دارد(نجومی،بهاروند،کاشانیان.(1388

 

رضایت از زندگی و احساسخوب بودن در بیماری های مـزمن هـدف اصـلی درمـان و مراقبـت

 

است.    با این حال کیفیت زندگی بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن پایین تر از حد طبیعی است و تحقیقات

 

نشان می دهد بکارگیری برنامه های آموزشی ساده به میزان زیادی بر کنتـرل فـرد بـر روی بیمـاری و

 

عوارض جانبی تاثیرهداشتونهایتا باعث بهبود کیفیت زندگی و احساس رضـایت از زنـدگی در فـرد

 

شده و تحمل رژیم درمانی آسان تر می شود(نوقابی و همکاران .(1385

 

 

 

نابینایان و کم بینایان نیز از جمله افراد ناتوان جسمی هـستند بـا توجـه بـه تـاثیر منفـی نـاتوانی و

 

بیماری های مزمن بر روی سلامتی و میزان کیفیت زندگی، می توان انتظار داشت که نابینایی بر کیفیت

 

زندگی افراد نابینا تاثیرگذار بوده و استفاده از روش های مقابله ای مناسب یا غیر مناسب می توانداین

 

 

 

تاثیر را کاهش یا افزایش دهدازآنجا.  که هـر فـرد معمـولا از یـک	راهبـرد مقابلـه ای بـیش از سـایر
راهبردها در رویا رویی با مسایل و مشکلات استفاده می کنـد لـذا	پـژوهش حاضـر درصـدد اسـت تـا

 

رابطه ی بین سبک های مقابله ای با کیفیت زندگی دانش آموزان نابینـای دخترشـهر تهـران را بررسـی

 

کند تا نشان دهد استفاده کنندگان از کدام راهبرد مقابله ای از میزان کیفیت زندگی بالاتری برخوردارند

 

تا به پشتوانه ی این دستاورد علمی بتوان آموزش های لازم را به افراد جهت افـزایش سـطح سـلامت

 

زندگی با بهره گرفتن از راهبرد مقابله ای بدست آمده، ارائه داد.

 

با توجه به آنچه گفته شـد و اهمیـت آن ، در پـژوهش حاضـر، مـسئله ایـن اسـتکـه: ” آیـا بـین

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

-1 فصم اول: کلیات،تعاریف و مفاهیم پایه

 

-1-1 کلیات طرح پژوهش……………………………………………………………………………… 9

 

-2-1 بیان مساله تحقیق………………………………………………………………………………….. 4

 

-9-1 پیشینه تحقیق:………………………………………………………………………………………. 5

 

-4-1 اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن:……………………………………………….. 6

 

-5-1 اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………….. 8

 

-1 -5-1 پرسش های تحقیق……………………………………………………………………………. 8

 

-2-5-1 فرضیات………………………………………………………………………………………….. 8

 

-9 -5-1 چهارچوب نظری تحقیق……………………………………………………………………. 8

 

-4 -5-1 مدل تحقیق………………………………………………………………………………………. 3

 

-5 -5-1روش تحقیق…………………………………………………………………………………….. 3

 

– 6-5-1 روش گردآوری اطالعات……………………………………………………………………. 3

 

-7 -5-1 محدوده تحقیق………………………………………………………………………………….. 3

 

-8-5-1 محدودیتهای تحقیق…………………………………………………………………………….. 3

 

-2 فصم دوم: مفاهیم و تعاریف

 

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………. 12

 

-1-2 پیشینۀ گردشگری…………………………………………………………………………………. 12

 

-2-2 مفاهیم کلیدی……………………………………………………………………………………….. 14

 

-1-2-2 گردشگری و پایداری………………………………………………………………………. .. 14

 

-2-2-2 گردشگری پایداری15…………………………………………………………………………. 1

 

-9-2-2 محیط……………………………………………………………………………………………… 18

 

-4-2-2 توان محیطی……………………………………………………………………………………. 13

 

-9-2 معیارهای جاگبیت منطقه گردشگری برای گردشگران…………………………………. 22

 

 

-4-2 حوزه نفوگ)حیطه عملكرد، ارزش(…………………………………………………………. 22

 

-5-2 بررسی و ارزیابی جاگبه ها……………………………………………………………………. 21

 

-6-2 اهداف گردشگری………………………………………………………………………………… 29

 

-7-2 اشكال گردشگری…………………………………………………………………………………. 29

 

-8-2 انواع گردشگری………………………………………………………………………………….. 24

 

-3-2 منابع و جاگبه های گردشگری………………………………………………………………… 28

 

-1-3-2 منابع و جاگبه های طبیعی………………………………………………………………….. 28

 

-2-3-2 منابع و جاگبه های انسانی………………………………………………………………….. 28

 

-12-2 فرایند فضایی توسعه گردشگری……………………………………………………………. 23

 

-11-2 عوامم موثر در توسعه گردشگری………………………………………………………….. 91

 

-12-2 عنا ر و اجزای تشكیم دهنده گردشگری………………………………………………….. 92

 

-19-2 اثرات و پیامد های گردشگری………………………………………………………………. 97

 

-1-19-2 اثرات و پیامد های اقتصادی…………………………………………………………….. 98

 

-1-1-19-2 گردشگری و درآمد ملی……………………………………………………………….. 42

 

-2-1-19-2 گردشگری و توسعه اشتغال…………………………………………………………… 41

 

-2-19-2 اثرات اجتماعی و فرهنگی……………………………………………………………….. 49

 

-9-19-2 اثرات زیست محیطی…………………………………………………………………….. . 46

 

-4-19-2 توریسم اقلیمی )کلیما توریسم(……………………………………………………………. 43

 

-9 فصم سوم: ویژگی های منطقه

 

-1-9 ویژگی های جغرافیایی………………………………………………………………………….. 59

 

-1-1-9 موقعیت جغرافیایی……………………………………………………………………………. 54

 

-1-1-1-9زمین شناسی…………………………………………………………………………………. 56

 

-2-1-9 توپوگرافی………………………………………………………………………………………. 56

 

-1- 2 1-9وضعیت لرزه ویزی و گسم ها…………………………………………………………. 58

 

-9-1-9 ویژگی های اقلیمی…………………………………………………………………………… 53

 

-1-9-1-9 درجه ی حرارت…………………………………………………………………………… 62

 

-2-9-1-9 رطوبت نسبی………………………………………………………………………………. 62

 

-9-9-1-9بارندگی……………………………………………………………………………………….. 64

 

-4-9-1-9 باد……………………………………………………………………………………………… 64

 

-1-1-9مطاللعات عمومی هیدرولوژی، منابع آبهای سطحی و زیرزمینی………………… . 66

 

-1-1-1-9 آب های زیرزمینی………………………………………………………………………… 63

 

-2-1-9وضعیت واک……………………………………………………………………………………. 72

 

-9-1-9 پوشش گیاهی…………………………………………………………………………………… 72

 

-4-1-9 گونه های جانوری……………………………………………………………………………. 79

 

-2-9 ویژگی های انسانی………………………………………………………………………………. 74

 

-1-2-9 تقسیمات سیاسی……………………………………………………………………………….. 74

 

-2-2-9سوابق تاریخی منطقه…………………………………………………………………………. 75

 

-9-2-9 اقوام و طوایف…………………………………………………………………………………. 76

 

-4-2-9 ویژگی های جمعیتی………………………………………………………………………….. 77

 

-1-4-2-9 حجم جمعیت و نرخ رشد………………………………………………………………… 77

 

– 2-4-2- 9 ساوتار سنی و جنسی جمعیت………………………………………………………… 73

 

-9-4-2-9 تعداد و نوع وانوار……………………………………………………………………….. . 73

 

-4-4-2-9 وضعیت سواد………………………………………………………………………………. 82

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-5-4-2-9 مهاجرت……………………………………………………………………………………………………		82
-9-9 ویژگی های اقتصادی ………………………………………………………………………………………….		82
-1-9-9 نیروی انسانی و اشتغال……………………………………………………………………………………		82
-2-9-9 توزیع نسبی اشتغال…………………………………………………………………………………………		82
–9-9-9الگوی معیشت مردم شهریار……………………………………………………………………………		89
-1-9-9-9 بخش کشاورزی …………………………………………………………………………………………		89
-2-9-9-9 شكار،پرورش ماهی و سایر مشاغم ………………………………………………………………		85
-4-9-9 عملكرد غالب اقتصاد در شهرستان……………………………………………………………………		85
-4-9	نعت ……………………………………………………………………………………………………………	86
-1-4-9	نایع بومی وسنتی ………………………………………………………………………………………….	86
-5-9ودمات ………………………………………………………………………………………………………………		87
-6-9زیرساوت…………………………………………………………………………………………………………..		83
-4 توانمندیهای گردشگری منطقه ………………………………………………………………………………….		34
-1-4پتانسیم های گردشگری شهریار…………………………………………………………………………….		35
-1-1-4منابع طبیعی …………………………………………………………………………………………………….		35
-2-4پتانسیم های تاریخی و فرهنگی …………………………………………………………………………..		122
-9-2-4منابع انسان ساوت…………………………………………………………………………………………		123
-9-4 قوت ها و ضعف های منطقه ویژه گردشگری شهرستان شهریار ……………………………….		119
-1-9-4 نقاط قوت منطقه شهریار ………………………………………………………………………………..		119
-2-9-4نقاط ضعف …………………………………………………………………………………………………..		119
-4-4فر	ت ها و امكانات ………………………………………………………………………………………….	114
-1-4-4فر ت ها ……………………………………………………………………………………………………..		114
-2-4-4تهدیدها ………………………………………………………………………………………………………..		115

 

-5 نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………….. 116

 

-1-5نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………. 117

 

-2-5آزمون فرضیات…………………………………………………………………………………… 117

 

-9-5پیشنهادات…………………………………………………………………………………………… 113

 

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………… 122

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                                       صفحه

 

-1-2 جدول………………………………………………………………………………………………… 94

 

-2-2 جدول………………………………………………………………………………………………… 95

 

9-2 -جدول…………………………………………………………………………………………………. 42

 

4-2 -جدول…………………………………………………………………………………………………. 48

 

– 1- 9جدول……………………………………………………………………………………………….. 61

 

-2-9 جدول………………………………………………………………………………………………… 65

 

-9-9جدول………………………………………………………………………………………………….. 68

 

-4-9جدول………………………………………………………………………………………………….. 74

 

-5-9جدول………………………………………………………………………………………………….. 78

 

-6-9جدول………………………………………………………………………………………………….. 81

 

-7-9 جدول………………………………………………………………………………………………… 82

 

-8-9جدول………………………………………………………………………………………………….. 85

 

-3-9 جدول………………………………………………………………………………………………… 86

 

-12-9جدول……………………………………………………………………………………………….. 88

 

-11-9جدول……………………………………………………………………………………………….. 83

 

-12-9 جدول………………………………………………………………………………………………. 83

 

-19-9 جدول………………………………………………………………………………………………. 32

 

-14-9جدول……………………………………………………………………………………………….. 32

 

-15-9جدول……………………………………………………………………………………………….. 31

 

-16-9جدول……………………………………………………………………………………………….. 32

 

-17-9جدول……………………………………………………………………………………………….. 39

 

 

-1-4جدول……………………………………………………………………………………………… 122

 

-2-4جدول……………………………………………………………………………………………… 122

 

-9-4جدول……………………………………………………………………………………………… 112

 

-4-4جدول……………………………………………………………………………………………… 112

 

-5-4 جدول………………………………………………………………………………………………. 111

 

-6-4جدول……………………………………………………………………………………………… 111

 

-7-4جدول……………………………………………………………………………………………… 112

 

 

فهرست نمودار

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

-1-2 نمودار……………………………………………………………………………………………… 22

 

-2-2نمودار………………………………………………………………………………………………. 91

 

-9-2نمودار………………………………………………………………………………………………. 95

 

-4-2نمودار………………………………………………………………………………………………. 44

 

-1-9نمودار……………………………………………………………………………………………….. 69

 

-2-9نمودار……………………………………………………………………………………………….. 32

 

 

فهرست نقشه ها

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

– 1- 9 نقشه………………………………………………………………………………………………… 59

 

-2-9نقشه…………………………………………………………………………………………………… 55

 

-9-9نقشه…………………………………………………………………………………………………… 57

 

-4-9نقشه…………………………………………………………………………………………………… 53

 

-5-9 نقشه…………………………………………………………………………………………………. . 62

 

-6-9 نقشه…………………………………………………………………………………………………. . 69

 

-7-9نقشه…………………………………………………………………………………………………… 66

 

-8-9نقشه…………………………………………………………………………………………………… 63

 

-3-9نقشه…………………………………………………………………………………………………… 71

 

-12-9نقشه…………………………………………………………………………………………………. 79

 

-11-9نقشه…………………………………………………………………………………………………. 75

 

فهرست عکسها

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

-1-4عكس…………………………………………………………………………………………………. . 37

 

-2-4عكس…………………………………………………………………………………………………. . 38

 

-9-4عكس…………………………………………………………………………………………………. . 33

 

-4-4عكس…………………………………………………………………………………………………. 121

 

-5-4عكس…………………………………………………………………………………………………. 129

 

-6-4عكس…………………………………………………………………………………………………. 125

 

-7-4عكس…………………………………………………………………………………………………. 126

 

-8-4عكس…………………………………………………………………………………………………. 126

 

-3-4عكس…………………………………………………………………………………………………. 127

 

-12-4عكس………………………………………………………………………………………………. 128

 

چکیده

 

گردشگری، فعالیتی است با ابعاد گوناگون اقتصادی ،اجتماعی ،فرهنگی، محیطی و سیاسی باه نحاوی که غالب شئونات زندگی انسان را شامم می گردد، امروزه از نعت گردشگری به عنوان یک باازوی قدرتمند جهت افزایش درآمد و فقر زدایی در کشور های در حال توسعه نام برده می شود.

 

در دوران کنونی در پی بروز بحران های زیست محیطی،نابودی منابع و ایجاد موانع در راه رسیدن باه توسعه پایدار، ززم است برنامهها براساش شناوت و ارزیابی توان محیطی ورت گیرد تا هام بهاره برداری در وور و مستمر از محیط ورت گیرد و هم ارزش های طبیعی محیط حفظ شود.

 

پژوهش حاضر به مطالعه، بررسی و ارزیابی توان های محیطی شهرستان شهریار و ارتباط آن با توسعه گردشگری در این شهرستان پرداوته است. این منطقه دارای توان ها و منابع متنوع محیطی اعم از آب کافی،واک حا لخیز،شرایط اقلیمی مطلوب، پوشش گیاهی، عوامم ارتباطی و پدیده هاای طبیعای و انسانی جاگب گردشگری است که در ورت برنامه ریزی و اساتفاده از آنهاا، مای تاوان بسایاری از مشكالت اقتصادی و اجتماعی منطقه را از بین برد و منطقه را در مسیر توساعه هماه جانباه و پایادار هدایت کرد.

 

روش تحقیق، تحلیلی- تو یفی و میدانی بوده است و با گردآوری اطالعات کتابخاناه ای، میادانی و اینترنتی به بررسی وضعیت توانایی های طبیعی شهرستان شهریار پرداوته شده است.

 

نتایج بررسی نشان می دهد که شهرستان شهریار با توجه به وجود توانمنادیهاای فاراوان طبیعای و موقعیت جغرافیایی و دسترسی مناسب وود می تواند در زمینه گردشگری موفق باشد.

 

کلید واژگان: توانمندی، توسعه، گردشگری، شهریار

 

فصل اول کلیات تحقیق

 

 

1-1 کلیات طرح پژوهش مقدمه:

 

بسیاری از نویسندگان،گردشگری را یک فر ت منحصر به فرد اقتصادی می دانند. در سالهای اویر،گردشگری منبع درآمد سرشار در تجارت جهانی و عنصر مهمی در بهبود و تنظیم موازنه بازرگانی و تراز پرداوت های بسیاری از کشورها شده است )کاظمی،.)4:1986

 

توسعه گردشگری به ویژه در کشورهای کمتر توسعه یافته،عامم موثری در مقابله با فقر است و موجب افزایش درآمد قشرهای مختلف،کاهش بیكاری و رونق اقتصادی و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی مردم و افزایش رفاه اجتماعی می شود. بررسیها نشان می دهد که ارزهای به دست آمده از فعالیتهای گردشگری در تنظیم تراز پرداوت های بسیاری ازکشورها به ویژه کشورهای کمتر توسعه یافته که معموز وابسته به یک محصول اند، موثر واقع شدهاست. )همان:.)7-6

 

اهمیت سیرو سفر و گردشگری در تعالی فرهنگ و تفاهم بین المللی سبب شده است که مجمع عمومی سازمان ملم متحد در روز 23 سپتامبر 5(مهرماه(هر سال را روز جهانی جهانگردی اعالم می-

 

کند. جابه جایی و حرکت انسانها به جز تاثیرات فرهنگی، ثمرات اقتصادی عظیمی را به بار می آورد.

 

در دوران کنونی در پی بروز بحران های زیست محیطی،نابودی منابع و ایجاد موانع در راه رسیدن به توسعه پایدار،ززم می آید برنامهها براساش شناوت و ارزیابی توان محیطی ورت گیرد تا هم بهره برداری در وور و مستمر از محیط ورت گیرد و هم ارزش های طبیعی محیط حفظ شود.

 

پژوهش حاضر به مطالعه، بررسی و ارزیابی توان های محیطی شهرستان شهریار می پردازد.این منطقه دارای توان ها و منابع متنوع محیطی اعم از آب کافی،واک حا لخیز،شرایط اقلیمی مطلوب،پوشش گیاهی،عوامم ارتباطی و پدیده های طبیعی و انسانی جاگب گردشگری است که در ورت برنامه

 

 

ریزی و استفاده از آنها،می توان بسیاری از مشكالت اقتصادی و اجتماعی منطقه را ازبین برد و منطقه را در مسیر توسعه همه جانبه و پایدار هدایت کرد.

 

– 2 – 1 بیان مساله تحقیق

 

اغلب کشورهای جهان از طریق توسعه گردشگری توانستهاند مسائم مهمی نظیر افزایش درآمد ارزی، رونق اشتغال، تبادل و تعامم فرهنگ، ایجاد بازار مصرف تولیدات و ودمات، پر کردن اوقات فراغت

• حضور آگاهانه و فعازنه در عر ه ارتباطات و اطالعات جهانی را در جهت پیشرفت و توسعه کشورهای شان حم نمایند.

 

در این راستا استفاده بهینه از توانمندیهای محیطی یک منطقه می تواند نقش عمدهای را در توانمندسازی مردم محلی و تنوع بخشی به رشد اقتصادی و نیز ولق فر تهای شغلی جدید در ارتباط تنگاتنگ با سایر بخشهای اقتصادی ایفا نماید.)شریف زاده،مراد نژاد(.

 

محدوده مطالعاتی پژوهش حاضر یعنی شهرستان شهریار نیز علی رغم دارا بودن باغات میوه فراوان و آب و هوای مطبوع و آثار و ابنیه تاریخی و فرهنگی هنوز نتوانسته است به جایگاه مناسب وود در بخش گردشگری دست یابد و با مسائم مختلفی چون فقدان فضاهای فراغتی کافی و مناسب، عدم وجودامكانات و تسهیالت اقامتی، پذیرایی و زیر ساوتهای ززم برای توسعه گردشگری دست و پنچه نرم می کند.از طرف دیگر اتكای اقتصاد شهرستان به کشاورزی و مشكالت اقتصاد کشاورزی و محدودیتهای زمین موجب گردیده که اقتصاد شهرستان متزلزل گردد بسیاری از زمینهای کشاورزی

 

• باغات و مزارع شهریار با روند رو به رشد توسعه شهری و مهاجر پذیری بازی این شهرستان به ساوتمانهای مسكونی و تجاری تبدیم شدهاند و دیگر پاسخگوی نیازهای معیشتی مردم نیست و فعالیتهای مربوط به ساوت و ساز در این منطقه به شدت رشد پیدا کرده است. بسیاری از ساکنان

 

جهت انجام فعالیت اقتصادی در بخش های نعت و ودماتی منطقه به کار مشغول شدهاند که به دلیم ناکافی بودن فر تهای شغلی، بخش زیادی از جمعیت شهریار در شهر تهران به فعالیت

 

 

مشغولند. و این مساله شهریار را به ورت یک منطقه ووابگاهی برای کالن شهر تهران درآورده است.

 

جوانی جمعیت منطقه و بیكاری ناشی از آن،عدم وجود امكانات و ودمات تفریحی و فراغتی کافی و پاسخگو در منطقه منجر به بروز بروی معضالت اجتماعی شده است. لذا در چنین شرایطی استفاده از توانهای محیطی شهریار در جهت توسعه گردشگری می تواند کمك موثری به تنوع بخشی به اقتصاد و توسعه زیر ساوتهای آن، بهبود وضعیت اشتغال و ایجاد مراکز تفریحی و فراغتی پاسخگو به نیاز های منطقه باشد و ززم است که سرمایه گذاری هدفمند و با برنامه ای در منطقه در جهت رسیدن به

 

این مهم  ورت پذیرد.ززم به گکر است که این شهرستان در  ورت حفظ طبیعت زیبا و باغات

 

 

چکیده………………………………………………………………………..ed.

فصل اوم :……………………………………………………………………………………………………………. 14

-1-1 مردمه………………………………………………………………………………………………………….. 15

-2-1 بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………… 16

-3-1 اهمیت مو ضوع تحریق 16……………………………………………………………. …………………………..

-4-1 هدفها  تحریق 16…………………………………………………………………….. …………………………..

-5-1 یشینه تحریق 17……………………………………………………………………… …………………………..

-6-1 متغیرهای تحریق……………………………………………………………………………………………… 17

-7-1 رسشها  تحریق 17…………………………………………………………………… …………………………..

 

-8-1 فر  یات تحریق 18…………………………………………………………………… …………………………..

-9-1 قلمرو تحریق 18……………………………………………………………………… …………………………..

-10-1 روش تحریق 19……………………………………………………………………. …………………………..

-11-1 شیوه گردآوری اطالعات 19……………………………………………………….. …………………………..

-12-1 جامعه آماری 20……………………………………………………………………. …………………………..

-13-1 روش تحلیل 20…………………………………………………………………….. …………………………..

-14-1 محدویتها   شوهش 20……………………………………………………………… …………………………..

فصل دوم : چهارچوب نظری شوهش اادبیات تحریقد

21………………………. ………………………………………………………………………………………………..

-1-2 تعاریف و اصشالحات 22……………………………………………………………. …………………………..

-2-1-2 تعاریف توسعه ایدار 22……………………………………………………….. …………………………..

-1-1-1-2گزارش کندرانسهای جهانی محیا زیست و توسعه 22………………….. …………………………..

-2-1-1-2 گزارش سمیوزیوم الهه جزء اسناد اجالس زمین 22…………………… …………………………..

-3-1-1-2 گزارش سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد 23………………… …………………………..

-4-1-1-2 کندرانس محیا زیست و توسعه سازمان ملل متحد (آنسد) 23………….. …………………………..

-5-1-1-2 گزارش توسعه انسانی ایدار سازمان ملل متحد 24…………………….. …………………………..

-2-1-2 سیر تحوم تاریخی توسعه ایدار ااجالسها و قوانیند 24………………………… …………………………..

-2-2 مدمها و نظریات اچارچوبنظری توسعه و ایدارید 28……………………………….. …………………………..

-1-2-2 مدهوم توسعه 28……………………………………………………………….. …………………………..

-2-2-2 مکات   فکری عمده توسعه در قرن بیستم 29………………………………… …………………………..

-1-2-2-2 مکت  نوسازی امدرنیزاسیوند 29………………………………………. …………………………..

-2-2-2-2 مکت   وابستگیامکت   نئومارکسیستید 30……………………………… …………………………..

-3-2-2-2 مکت   نظام جهانی 30………………………………………………….. …………………………..

-4-2-2-2 مکت   نظام نوین جهانی 31……………………………………………. …………………………..

 

-5-2-2-2 جمیبندی تحوالت جوامل براساس نظریه های توسعه 31……………….. …………………………..

-3-2-2 رویکردهای مختلف در تبیین و تشریح مدهوم توسعه و محیا 32……………. …………………………..

 

-1-3-2-2 رویکرد اکولوژی محور 33……………………………………………. …………………………..

-2-3-2-2 رویکرد بازارگرا 33……………………………………………………. …………………………..

-3-3-2-2 رویکرد نئومارکسیست 33……………………………………………… …………………………..

-4-2-2 دیدگاه های مشرح در مورد توسعه و محیا 33………………………………… …………………………..

-1-4 -2-2 دیدگاه اقتصاددانان 33………………………………………………….. …………………………..

-2-4-2-2 دیدگاه اکولوژیستها 33………………………………………………….. …………………………..

-3-4-2-2 دیدگاه جامعهشناسان 34…………………………………………………. …………………………..

-5-2-2 مداهیم مرتبا با توسعه و ایداری 34…………………………………………… …………………………..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

	-1-5-2-2	ایداری و تعادم زیستی …………………………………………………………………………..					34
	-2-5-2-2	ایداری و آسی				ذیری اکولوژیکی اکوسیستمها …………………………………………………	34
	-3-5-2-2 توسعه		ایدار و حدظ مبانی توسعه ………………………………………………………………..				35
-6-2-2 یشزمینه توسعه					ایدار ااز فکر تا عملد ………………………………………………………………		35
-7-2-2 چالشهای زیست محیشی ……………………………………………………………………………….							36
-8-2-2 دغدغه های مشرح در توسعه ایدار …………………………………………………………………….							37
-9-2-2 توجه به منابی اکولوژیکی مربوط به حام و آینده ………………………………………………………							38
-10-2-2 اهمیت فعالیتهای انسانی ……………………………………………………………………………..							38
-11 -2-2 توجه به استراتشیهای توسعه ایدار …………………………………………………………………							39
-12-2-2 تاریخچه فعالیتهای زیست محیشی در ایران ………………………………………………………..							39
	-1-1-2-2 برنامه		نجساله اوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور ا1366-71د ………………				40
	-2-12-2-2 گزارش ملی جمهوری اسالمی ایران در کندرانس ریو ……………………………………….						41
	-3-12-2-2 برنامه			نجساله دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور ا1378ـ1374د …………			41
	-4-12-2-2 برنامه			نجساله سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور ا1378 ـ 1374د ………			41
فصل سوم: ویشگی های جغرافیایی محدوده مورد مشالعه   ………………………….. …………………….. ..							43
-1-3 ویشگیها		جغرافیایی طبیعی ………………………….. ………………………….. …………………….					44
1-1-3 موقعیت …………………………..						………………………………………………………………………..	44
-2-1-3 تو وگرافی …………………………..						……………………………………………………………………	45
-3-1-3 زمینشناسی …………………………..						………………………………………………………………….	46
-4-1-3 اقلیم …………………………..						…………………………………………………………………………..	47
-5-1-3 خاک …………………………..						H:پایانا٠هآ٠اده پرینت.docx#_Toc307818503#_Toc307818503…………………………..
-6-1-3 منابی آب …………………………..						……………………………………………………………………..	49
	-1-6-1-3 منابی آبهای سشحی ………………………………………………………………………………..						49
-2-6-1-3 منابی آب زیرزمینی						H:پایانا٠هآ٠اده پرینت.docx#_Toc307818506#_Toc307818506…………………………..
-7-1-3 وشش گیاهی			…………………………..			………………………………………………………………..	51
-8-1-3 ژئومورفولوژ				…………………………..		……………………………………………………………..	53
-2-3 ویشگیها  جغرافیا				انسانی ………………………………………………………………………………….			54
-1-2-3 موقعیت …………………………..						………………………………………………………………………	54
-2-2-3 ویشگیها  تاریخی …………………………..						………………………………………………………….	56
-3-2-3 ویشگیها  اجتماعی …………………………..						………………………………………………………..	57
	-1-3-2-3 جمعیت کانونهای شهری استان البرز …………………………………………………………..						57
	-2-3-2-3 روند تحوالت جمعیت کانونهای شهری …………………………………………………………						58
	-3-3-2-3 زبان و گویش کرجی ……………………………………………………………………………..						59
	-4-3-2-3 سوابق جمعیتی کرج ………………………………………………………………………………						59
	-5-3-2-3 بررسی رشد جمعیت در قسمتهای مختلف شهر کرج …………………………………………						59
	-6-2-2-3 ساختار جمعیت …………………………..					……………………………………………………….	60
	-8-3-2-3 مهاجرت در شهر کرج ……………………………………………………………………………						62
	-9-3-2-3 آموزش …………………………..					………………………………………………………………..	62
-4-2-3 ویشگیها  اقتصاد  …………………………..						………………………………………………………..	65
	-1-4-2-3 ترکی		اشتغام و فعالیت کانونهای شهری ………………………………………………………				65
	-2-4-2-3 نرش غال				و گرایش های اقتصادی شهرهای استان ……………………………………………..		67
	-3-4-2-3 روند تحوالت اشتغام شهر کرج ………………………………………………………………….						68
-5-2-3 ویشگیها  کالبد					شهر کرج……………………………………………………………………………		71
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل مو						وع شوهش ……………………………………………………………………..	79
-1-4	تحوالت کیدی و تاریخی کرج …………………………………………………………………………………						80
-2-4	ترسیمات سیاسی شهرستان کرج ………………………………………………………………………………						81

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-3-4 تحوالت اجتماعی ……………………………………………………………………………………			83………….
-1-3-4 تغییرات جمعیت ………………………………………………………………………………………….			83
-4-4 تحوالت اقتصادی……………………………………………………………………………………………….			83
-1-4-4 و	عیت اشتغام ………………………………………………………………………………………….		83
-5-4 تحوالت فضایی اکالبدی ـ فعالیتید ……………………………………………………………………………			84
-1-5-4 کشاورزی ………………………………………………………………………………………………..			84
-2-5-4 دامیروری ………………………………………………………………………………………………..			85
-3-5-4 منابی طبیعی ………………………………………………………………………………………………			85
-1-3-5-4 جنگلکاری ………………………………………………………………………………………..			85
-2-3-5-4 وشش گیاهی ………………………………………………………………………………………			85
-3-3-5-4 مراتی ………………………………………………………………………………………………			85
-4-5-4 حومهنشینی و مهاجرت ………………………………………………………………………………….			85
-1-4-5-4 جریانات مهاجرتی ………………………………………………………………………………..			85
-2-4-5-4 و		عیت مسکن ……………………………………………………………………………………	86
-3-4-5-4 اسکان جمعیت …………………………………………………………………………………….			86
-4-4-5-4 روند حومهنشینی در تحوم نظام اسکان …………………………………………………………			86
-5-4-5-4 حاشیهنشینی………………………………………………………………………………………..			87
-5-5-4 شاخصهای اجتماعی توسعه ایدار …………………………………………………………………….			88
-1-5-5-4 جمعیت و توسعه ایدار ……………………………………………………………………………			88
-6-5-4 تحلیل عوامل تأ یرگذار بر ایداری اجتماعی …………………………………………………………..			89
-1-6-5-4 عوامل طبیعی و اقلیمی ……………………………………………………………………………			89
-2-6-5-4 عوامل اجتماعی ـ اداری ـ سیاسی ………………………………………………………………..			89
-3-6-5-4 عوامل اقتصادی …………………………………………………………………………………..			90
-4-6-5-4 عوامل فرهنگی ……………………………………………………………………………………			90
-5-6-5-4 عوامل مدیریتی و برنامه ریزی …………………………………………………………………..			91
-6-6-5-4 تحلیل تحوالت نظام اسکان ……………………………………………………………………….			91
-7-5-4 ارزیابی		ایداری زیست محیشی ………………………………………………………………………..	94
-1-7-5-4 فعالیتهای انسانی تأ یرگذار بر ایداری زیست محیشی ………………………………………..			94
-2-7-5-4 منابی آلودهکننده هوا ……………………………………………………………………………….			95
-8-5-4 منابی آلودگی آب …………………………………………………………………………………………			98
-1-8-5-4 در شهرستان کرج …………………………………………………………………………………			99
-1-8-5-4 بهره برداری از معادن ………………………………………………………………………….			100
-2-8-5-4 آفتکشها و آلودگی خاک ………………………………………………………………………			100
-3-8-5-4 زبالههای شهری ………………………………………………………………………………..			101
-4-8-5-4 فرسایش خاک …………………………………………………………………………………..			102
-9-5-4 و	عیت منابی اکولوژیکی و عوامل محیشی تا یرگذار بر ایداری زیست محیشی ……………….		102
-1-9-5-4 منابی آب …………………………………………………………………………………………			102
-2-9-5-4 ساخت فیزیوگرافیک ……………………………………………………………………………			103
-3-9-5-4 ساختار زمینشناسی ……………………………………………………………………………			104
-4-9-5-4 منابی ار  ی …………………………………………………………………………………….			104
-10-5-4 تحلیل عوامل تأ یرگذار بر ایداری زیستمحیشی ………………………………………………..			105
-1-10-5-4 تبدیل رویشگاه های طبیعی به زمینهای کشاورزی …………………………………………			106
-2-10-5-4		چرای بیرویه احشام ………………………………………………………………………..	106
-3-10-5-4 کاهش تنوع زیستی ……………………………………………………………………………			106
-4-10-5-4 افزایش انواع آلودگیها ……………………………………………………………………….			106
-5-10-5-4 افزایش فرسایش خاک و بیابانزایی …………………………………………………………			106

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-6-10-5-4 آلودگی منابی آب ……………………………………………………….			107 ……………………..
-7-10-5-4 تهدید حیاتوحش جانوری و گیاهی …………………………..			107 ……………………………..
-6-4 ارزیابی ایداری اقتصادی ……………………………………………………….			107…………………………..
-1-6-4 عوامل تأ یرگذار بر ایداری اقتصادی ……………………………………………………….			107 ………
-1-1-6-4 کشاورزی و باغداری ……………………………………………………….			107 …………………
-2-1-6-4 صنعت و معدن ……………………………………………………….			108 ………………………..
-2-6-4 شاخصهای اقتصادی توسعه ایدار ……………………………………………………….			108 …………
-1-2-6-4 درصد شاغلین به کل جمعیت ……………………………………………………….			108 …………
-2-2-6-4 درصد کارگاه های صنعتی به شاغلین …………………………..			109 …………………………….
-3-2-6-4 دسترسی به فرصتهای شغلی و عملکرد خوابگاهی …………………………..			109 ……………
-3-6-4 تحلیل عوامل تأ یرذار بر ایداری اقتصادی …………………………..			109 …………………………….
-1-3-6-4	مکانگزینی فعالیت ها ……………………………………………………….		109 …………………
-2-3-6-4 صنعت …………………………..		……………………………………………………….	110 ……..
-3-3-6-4 ترسیم اعتبارات و وامهای اعشایی ……………………………………………………….			111 ……
-4-3-6-4 عوامل مدیریتی ……………………………………………………….			112 ………………………..
-4-6-4 جمیبندی …………………………..		……………………………………………………….	112 ………….
-7-4 آزمون فر	یه اوم …………………………..	……………………………………………………….	113………
-8-4 آزمون فر	یه دوم …………………………..	……………………………………………………….	114………
-1-8-4 هدفهای استداده ایدار از زمین ……………………………………………………….			114 …………….
-2-8-4 حرکت و تردد		ایدار ……………………………………………………….	114 …………………………
-3-8-4 محیا زیست		ایدار ……………………………………………………….	114 …………………………..
-4-8-4 ایداری اجتماعی ……………………………………………………….			114 ……………………………..
-5-8-4 اقتصاد ایدار …………………………..		……………………………………………………….	115 …….
-9-4 آزمون فر	یه سوم …………………………..	……………………………………………………….	115……..
-1-9-4 راهبردهای زیست محیشی ……………………………………………………….			115 …………………..
-2-9-4 راهبردهای اجتماعی و اقتصادی ……………………………………………………….			115 ……………
-3-9-4 راهبردهای کالبدی ـ فضایی ……………………………………………………….			115 …………………
-4-9-4 راهبردهای حرکتی و زیرساختی ……………………………………………………….			116 ……………
-5-9-4 راهبردهای توسعه مشارکتی ……………………………………………………….			116 ………………..
-6-9-4 راهبردهای مدیریت توسعه ……………………………………………………….			116 ………………….
-10-4 راهبردها و سیاستها با تکیه بر تحوالت به منظور دستیابی به توسعه			ایدار در محدوده مورد مشالعه117
-1-10-4 نراط قوت،		عف، فرصتها و تهدیدهای اقتصادی …………………………..	117 ………………….
-1-1-10-4 نراط قوت توسعه اقتصادی ……………………………………………………….			117 …………..
-2-1-10-4 نراط		عف توسعه اقتصادی ……………………………………………………….	118 ………..
-3-1-10-4 فرصتهای توسعه اقتصادی ……………………………………………………….			118 ………..
-4-1-10-4 تهدیدهای توسعه اقتصادی ……………………………………………………….			118 …………..
-2-10-4 نراط قوت،		عف، فرصتها و تهدیدهای اجتماعی …………………………..	119 ………………….
-1-2-10-4 نراط قوت توسعه اجتماعی ……………………………………………………….			119 …………..
-2-2-10-4 نراط		عف توسعه اجتماعی ……………………………………………………….	119 ……….
-3-2-10-4 فرصتهای توسعه اجتماعی ……………………………………………………….			120 ………..
-4-2-10-4 تهدیدهای توسعه اجتماعی ……………………………………………………….			120 …………..
-3-10-4 نراط قوت،		عف فرصتها و تهدیدهای زیست محیشی …………………………..	120 ……………
-1-3-10-4 نراط قوت توسعه زیستمحیشی ……………………………………………………….			120 …….
-2-3-10-4 نراط		عف توسعه زیستمحیشی ……………………………………………………….	120 …..
-3-3-10-4 فرصتهای توسعه زیستمحیشی ……………………………………………………….			121 …..
-4-3-10-4 تهدیدهای توسعه زیست محیشی ……………………………………………………….			121 …….

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل	نجم : نتیجهگیری و یشنهادات ……………………………………………………….		123……………………..
-1-5	چشمانداز و هدفهای توسعه کرج ………………………………………………………………………….		125
-1-1-5 چشمانداز اجتماعی، اقتصادی و کالبدی ……………………………………………………………..			125
-2-5 هدف محوری توسعه ایدار …………………………..		……………………………………………………..	126
-1-2-5 هدفهای استداده ایدار از زمین ……………………………………………………………………..			126
-2-2-5 هدفهای حرکت و تردد		ایدار ……………………………………………………………………….	127
-3-2-5 هدفهای محیا زیست		ایدار…………………………………………………………………………	127
-4-2-5 هدفهای ایداری اجتماعی …………………………………………………………………………..			127
-5-2-5 هدفهای اقتصادی ایدار …………………………………………………………………………….			127
-6-2-5 راهبردهای توسعه کالن شهر کرج ………………………………………………………………….			127
-7-2-5 راهبردهای زیست محیشی ……………………………………………………………………………			127
-8-2-5 راهبردهای اجتماعی و اقتصادی …………………………………………………………………….			128
-9-2-5 راهبردهای کالبدی ـ فضایی ………………………………………………………………………….			128
-10-2-5 راهبردهای حرکتی و زیرساختی …………………………………………………………………..			128
-11-2-5 راهبردهای توسعه مشارکتی ……………………………………………………………………….			128
-12-2-5 راهبردهای مدیریت توسعه …………………………………………………………………………			129
-3-5 نتیجهگیری …………………………..		………………………………………………………………………..	129
منابی …………………………..	…………………………..	…………………………………………………………	130
…………………………………………..  Abstract		……………………………………………………………………….	213

 

 

فهرست جداوم

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدوم :1-3 جمعیت و تعداد بلوکهای حوزه های کرج بزرگ در سام ……………………………………………. 1375	55
جدوم :2-3 تغییرات جمعیت کل کشور، استان تهران و منشره مورد مشالعه طی سامهای ……………….. 1345 – 85	58
جدوم :3-3 رشد جمعیت کل کشور، استان تهران و حوزه کرج ـ شهریار طی سامهای …………………… 1345 – 85	58
جدوم :4-3 مرایسه تغییرات جمعیت شهر کرج در محدو ده های شمارش شده در سرشماریهای مختلف …………………	59
و جمعیت بازسازی شده در محدوده سام ……………………………………………………………………………. 1380	59
جدوم :5-3 جمعیت شهرکرج بزرگ بر حس   جنس و سن در سام ………………………………………………. 1385	60
جدوم :6-3توزیی درصد جمعیت کرج بزرگ در سام 1385 بر حس   گروه های بزرگ سنی …………………………..	61
جدوم :7-3 توزیی درصد مهاجران وارد شده به کرج بزرگ طی دهه 1375-85 بر حس   جنس و طوم مدت اقامت …	62
جدوم :8-3 و  عیت سواد در شهر کرج بزرگ ……………………………………………………………………………	62
جدوم :9-3 جمعیت استان البرز در گزینه مختلف ………………………………………………………………………….	64
جدوم :10-3 توزیی واحدهای فعالیت در نراط شهری و روستایی استان بین بخشهای سه گانه اقتصادی سام …..1381	65
جدوم :11-3 تغییرات تعداد مراکز فعالیت در شهرستانهای کرج و شهریار، مالرد و قدس در سام 1381 نسبت به
…………………………………………………………………………………………………………………. 1373	66
جدوم :12-3تحوالت ترکی   اقتصادی جمعیت شهر کرج در سامهای 1355ـ 1365ـ …………………1385 -1375	68

جدوم :13-3 توزیی واحدهای فعالیت در مناطق 9 گانه شهر کرج به تدکیک گروه های عمده در بخشهای سه گانه در سام

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

……………………………………………………………………………………………………………….. 1381		70..
جدوم :14-3 کاربری عمومی زمین در شهر کرج او  ی موجودد………………………………………………………..		71
جدوم :15-3 کاربری و  ی موجود زمین به تدکیک سشوح خالص شهری و ناخالص فراشهری در شهر کرج …………		75
جدوم1-4	: شهرستان کرج به تدکیک بخش و دهستان سام ……………………………………………………….. 1375	81
جدوم2-4	: ترسیمات کشوری شهرستان کرج در سام …………………………………………………………….. 1388	82
جدوم:3-4 جمعیت شهری و روستایی در شهرستان کرج ………………………………………………………………….		83
جدوم:4-4 میزان رشد ساالنه جمعیت در شهرستانهای کرج و شهریار در فاصله سامهای 1345 ـ ……………1375		88
جدوم5-4	: روند ارزیابی و  عیت ایداری زیست محیشی توسعه بند ا3-5د …………………………………………….	92

جدوم:6-4 نراط قوت و   عف و تهدیدها و فرصتهای توسعه به تدکیک در حوزه های تصمیمگیری با تکیه بر تحوالت

 

توسعه به منظور ارائه راهبرد ……………………………………………………………………………………..

121

 

 

 

فهرست نقشه ها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نرشه :1-3 موقعیت جغرافیایی شهر کرج ……………………………………………		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
نرشه :2-3 تو وگرافی استان البرز ………………………………………………….. .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :4-3 خشوط زلزله استان البرز ……………………………………………….. .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :3-3 خشوط گسلهای محدوده مورد مشالعه ……………………………………………………….		47…………………
نرشه :5-3 ایستگاه های هواشناسی حوزه کرج ـ شهریار …………………………… .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :6-3 ترسیمبندی آب و هوایی استان البرز……………………………………… .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :7-3 هنهبندی اقلیم استان البرز ……………………………………………….. .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :7-3 هنهبندی اقلیم استان البرز ……………………………………………….. .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :8-3 هنهبندی ارا	ی از جهت دسترسی به منابی آب ……………………….. .	ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :9-3 منابی آبهای طبیعی و زیرزمینی ………………………………………. .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :10-3 تناس   ارا	ی …………………………………………………………. .	ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :11-3 وشش گیاهی …………………………………………………………… .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :12-3 صنایی و شی	ارا  ی …………………………………………………. .	ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :13-3 تراکم خالص ……………………………………………………………. .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :14-3 تراکم خالص ……………………………………………………………. .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :15-3 کاربری و	ی موجود کرج ……………………………………………. .	ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :16-3 ساختار شبکه ارتباطی یشنهادی آتی ………………………………….. .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :1-4 دورهبندی تاریخی گسترش شهر کرج …………………………………… .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :2-4 ترسیمات سیاسی    ……………………………………………………… .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه :3 -4 قابلیت ارا  ی  …………………………………………………………. .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه : 4-4 هنههای در معرض فرسایش آبی ………………………………………. .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه : 5-4 موقعیت معادن و محدو ده های معدنی …………………………………… .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED
نرشه : 6-4 مناطق حساس زیست محیشی  ……………………………………….. .		ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED

 

 

 

چکیده

 

با اشاعه خودآگاهی زیستمحیشی در آغاز هزاره سوم، نگهداری و مدیریت فرایندهای اکولوژیک یا سیستمهای شتیبان حیات برای همه جوامی امری سرنوشتساز است و امروزه نیز مدهوم توسعه از مدهوم ایداری جدایی ندارد.در روند توسعه انسانی مناطق توجه به ایداری حوزه ها الزمه رسیدن به توسعه ایدار است.عدم توجه به دغدغه های زیستمحیشی روند توسعه را حتی با وجود دستیابی به اهداف اقتصادی در

 

 

 

نهایت با نا ایداری جوامی مواجه میکند خا سیر زمانی مدهوم توسعه و	ایداری که در حریرت سیر تحوم
تاریخی مدهوم توسعه و توسعه  ایدار است؛ چارچوب نظری توسعه و	ایداری شامل مکات   فکری عمده

این تدکر، رویکردها، دیدگاه ها و گدتمانها، مداهیم، دغدغه ها و تعاریف مختلف مشرح و همچنین چارچوب تجربی که شامل نتایج آخرین اجالس جهانی توسعه ایدار، تاریخچه فعالیتهای زیستمحیشی در ایران و ابزار تکنیکی مورد استداده در توسعه ایدار از قبیل مدمها، شاخصها و تجربه کشورهای مختلف در استداده از شاخصها است که در این شوهش مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

 

در این تحریق سعی بر بررسی و تحلیل در یک نگاه کلی نگر بر مبانی مربوط به محیا زیست در قال توسعه ایدار شده است.در شروع شوهش با بیان اهمیت مو وع تحریق و فر یات و سواالت یش مردمهایی جهت رسیدن به مسائل اساسی در فصوم بعدی رساله شده است.در ادامه با درنظر گرفتن مسائل اساسی تا یرگذار بر محیا زیست کرج فاکتورهای تغییردهنده اصوم توسعه ایدار تحلیل گردیده است.در انتها در یک جمیبندی سیستماتیک با ارائه راهبردها و اس به سواالت اساسی تحریق به یک نتیجهگیری قابل قبوم جهت تکمیل شوهش در نظر گرفته شده است.

 

فصل اوم :

 

-1-1 مقدمه

 

با توجه به برداشتهای متداوتی که از مدهوم و محتوای محیا زیست وجود دارد، رورت ایجاب مینماید تا مروری اجمالی در زمینه اهداف کلی حداظت محیا زیست و سیس اهداف آن در چارچوب مشالعات محدوده مورد مشالعه صورت ذیرد.در عین حام، بررسی اجمالی نکته اخیر روشن خواهد ساخت که هدف حداظت محیا زیست تنها حداظت از طبیعت و حیات وحش نبوده و به تبی آن هدف توسعه زیست محیشی یا توسعه ایدار نیز به هیچ وجه به مروله ساماندهی طبیعت محدود نمیشود.

در مریاس کالن و در مدهوم عام، هدف توسعه زیست محیشی را میتوان در بهسازی و سازماندهی سرزمین به منظور فراهم ساختن بستر و فضای مناس جهت شکوفایی استعدادهای معنوی و مادی

 

 

 

 

جامعه قرار دارد.
با توجه به تاکید	شوهش، مجموعه شهری بر مدهوم توسعه  ایدار و مبهم باقی ماندن این مدهوم در
چارچوب مشال	یش گدته، در وهله نخست تبیین مدهوم توسعه  ایدار به طور اعم و سیس بررسی

 

قابلیت آن در نا ایداری زیستمحیشی شهر کرج در روند تحریق قرار میگیرد. در حریرت یکی از اهداف توسعه ایدار نیز ـ همانند اهداف ذکر شده در مجموعه شهری تأ یرات عوامل وابسته و مسترل است؛ در این زمینه باید میان دو مدهوم وابستگی از یک سو و تعامل از سوی دیگر تفاوت قایل شد. بر این مبنا، توسعه ایدار نه در ی قشی روابا، که عمدتاً در صدد قشی وابستگیها است تا از هر سو نوع روابا به بهترین شکل ممکن در یک تکامل حریری به ایدهآمترین حالت برساند.

 

بخشی از این امکانات و محدودیتها به قابلیت های اکولوژیک فضای مو وع برنامه ریزی بستگی مییابد؛ چگونگی شرایا اقلیمی، میزان دسترسی به منابی آب، کیدیت منابی موجود خاک و بسیاری دیگر از این قبیل و مهمتر از همه، بررسی جملگی این عوامل در قال یک سیستم اکولوژیک به نحوی که به هنگام برنامه ریزی مشخص شود، از کدامین منبی، میتوان به چه میزانی برداشت نمود، بدون

 

آنکه به سایر منابی آسی   غیر قابل جبران وارد آید ؟

در مرحله بعدی مو  وع کیدیت محیا زیست مورد بررسی قرار میگیرد ؛ این بررسی باید نشان دهد

:

 

• کیدیت محیا زیست در و عیت موجود چگونه است؟
• کدامین عوامل کیدیت محیا زیست را تهدید مینمایند؟
• چگونه میتوان به بهکرد کیدیت محیا زیست کمک نمود؟
• چه روش هایی برای کاهش عوامل تهدید کننده محیا زیست وجود دارد؟
• چگونه میتوان از افت کیدیت محیا زیست در آینده و بروز عوامل تهدید کننده جدید جلوگیری

 

به عمل آورد ؟

بدین ترتی در چارچوب مشالعات شوهش در محدوده مورد مشالعه اوالً آنچه که تحت عنوان مشالعات محیا زیست صورت میگیرد، تنها به عنوان زیر مجموعهای از مشالعاتی وسیعتر قابل ادراک است و انیاً مشالعات محیا زیست باید در ارتباط با ایجاد ایداری و نا ایداری محیشی در محدوده مورد مشالعه مورد بررسی قرار میگیرد. زیرا منابی اکولوژیک و کیدیت محیا زیست در و عیت موجود است که در نهایت چارچوب برنامه ریزی زیستمحیشی در هنه توسعه محدوده مشخص مینماید.

 

 

 

-2-1 بیان مسئله

 

طی چنددهه گذشته تحوالت منشره شهر تهران به عنوان ایتخت ایران تابی روندها وجریانها مختلف در سشح جهانی، ملی و منشرهای ساخته است.محدوده مورد مشالعه یعنی شهرستان کرج بدالیلی مانند نزدیکی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

به تهران و تعامل شدید با	آن بیش از  یش تابی این تحوالت	بوده	است .رهگیر   این	تحوالت به
منظوراگاهی از سمت وسو	رشد توسعهایست که در محدوده مورد مشالعه اتداق افتاده و درک			ایدار بودن
یا نبودن آنهاست تا ماحصل این آگاهی باعث توقف روندها  نا ایدار			و اصالح وبازگشت آنها در مسیر
ایدار   گردد و از آسیبها	غیر قابل جبران در منشره جلوگیر	شود. در حریرت آنچه واقعیت محدوده

مورد مشالعه را مشخص و محرق میسازد نوع تأ یر ذیری از نیروی انسانی و عوامل تأ یرگذار محدوده خارج آن است که مسیر تحریق را بر آن میدارد که به کشف و تحلیل این مشکالت رداخته و نتایج حاصله را با واقعیت حا ر به قیاس بگذارد.

 

در این تحریق کوشش شده است با شناخت و تسلا بر مداهیم، نظریه ها و تکنیکهای مشرح در ارادایم توسعه ایدار نحوه برخورد با مساله و درک عوامل و شاخصهای معرف نا ایداری با توجه به محدودیتهای موجود در منابی اطالعاتی و کوتاهی سازمان هایی که وظیده تولید اطالعات را برعهده دارند

 

 

 

 

 

تصویر درستی از و	عیت	ایداری محدوده ارائه گردد.رهیافت توسعه ایدار در حام حا  ر به عنوان یک
ارادایم جهانی و الگو	قال	توسعه مورد توجه خاص کشورها  توسعه یافته و در حام توسعه است.در

 

این رهیافت دستیابی به توسعه حداظت از محیازیست به عنوان جزء الیندک توسعه تلری شده ااصل4 اعالمیه ریود و توسعه ایدار توسعهایست که نیازها جامعه حا ر را برطرف میسازد، بدون آنکه قدرت نسلها آینده را برا برطرف کردن نیازهایشان مورد معامله قراردهد ااصل 21د.

 

-3-1 اهمیت موضوع تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

تمایلات فطری

از ویژگیهایی كه می‌تواند ما را در آموزش معارف دین كمك كند وجود تمایلات فطری در كودك است علاقه كودك به دین و خدا در درونش بوده و در سن بلوغ به شكوفایی آشكار می‌رسد و نیازمند آن نیست كه وجود خدا را به كودك بقبولانند بلكه باید این باور فطری به خدا را در او حفظ و شكوفا نمایند. برای این منظور باید با بیان آثار رحمت الهی و آگاه گردن قلب و عقلش از این آثار و ذكر نعمات بهشتی سراسروجودش را از این حب عاطفی سرشار سازد.[2]

امام سجاد علیه السلام در این زمینه می‌فرمایند: خداوند به موسی علیه السلام وحی نمود كه مردم را به من علاقه مند كن و آنان را نیز نزد من محبوب ساز ، عرض نمود چگونه ؟ وحی آمد كه نعمتهای من را برای آنان بازگو كن آنان خود عاشق من خواهند شد.[3]

 

چرا از كودكی ؟

بر اساس یافته های روانكاوی نخستین تجربه ها ،نخستین عادتها ، نخستین باورها و نخستین احساسات ، پایدار ترین آنها است . از  همین رو كودكان كه نخستین         تجربه ها و احساسات خود را نسبت به دین و احكام دینی در خانواده از والدین می‌گیرند می‌تواند این نخستین ها ، مقدس ترین و زیباترین باشد.

به همین سبب است كه نگرش های اولیه به مذهب پایدارترین است ، به گونه‌ای كه هستة اولین و جان مایة بنیادی وی حس دینی را شكل می‌دهد. مثلاً نگرش های اولیه كودك به نماز و چگونگی برپایی آن با همة آداب و فضیلت های زیباشناسانة آن از طریق مشاهدة رفتار دینی والدین صورت می‌گیرد. پاره ای از رفتارها و احساسات و باورها به شكل ناهشیار و نامرئی به كودك منتقل می‌شود كه از رفتار های آگاهانه بسیار قوی ترو عمیق تر است و آنچه در عمیق ترین لایه های شخصیت باقی می ماند به بخش ناهشیار و نامرئی شخصیت والدین متكی است .كودكان ونوجوانان بیشتر از پرداختن به رفتارهای ظاهری والدین از باورها و نگرش های نهفته و پنهان آنها نسبت اعمال و اعتقادات تأثیر می‌پذیرند.[4]

 

دوره های تفكر مذهبی كودك

از مباحث مهم كه باید مورد توجه قرار گیرد ، رشد تفكر دینی است ، چرا كه با شناخت ویژگیهای تفكر دینی دانش‌آموزان راه برای گزینش روش های مناسب آموزش دینی هموار خواهد شد.

محققان بزرگی همچون پیاژه ، هامز وگلومن دوران های اصلی مختلفی را برای رشد تربیتی مذهبی كودك بیان كرده اند كه به اختصار به بیان نظریه گلومن كه به نظر می‌رسد از كمال بیشتری برخوردار است و تكامل یافتة نظریة پیاژه می‌باشد می‌پردازیم.

وی تحقیقات بسیاری كرد كه در اثر این بود كه می‌دید دانش‌آموزان داستانهای دینی را كه می‌شنیدند سعی می‌كردند با تجربیات خود وفق دهند و درك كنند سرانجام به پنج مرحله قائل شد:

• دورة ما قبل تفكر مذهبی ( تا 7 و8 سالگی )
• دورة تفكر مذهبی ناقص اول ( 7 تا 9 سالگی )
• دورة تفكر مذهبی ناقص دوم ( 9 تا 11 سالگی )
• دورة اول تفكر مذهبی شخصی ( 11 تا 13 سالگی )
• دورة دوم تفكر مذهبی شخصی ( 13 سالگی به بعد)[5]

الف ) در این دوره تفكر شهودی، تفكر دینی كودكان دو ویژگی دارد:

1ـ خود محوری بودن.

2ـ تك كانونی بودن .

 

یعنی داوری های كودك صرفاً از نقطه نظر خود او صورت می‌گیرد و دیگر اینكه یک جنبه از یک حادثه را جدا می‌كند. كودكان در این دوره بسیاری از واژه‌های مذهبی را بكار می‌برند بی‌آنكه معنی آن را دریابند. آنان اكثراً یک جنبه از موضوع را جدا كرده و به آن اهمیت می‌دهند كه ممكن است جنبه فرعی و  بسیار خوبی باشد.[6]

ب ) در این دوره كودكان بسوی تفكر عملیاتی حركت كرده ، اگرچه مراتبی از تفكر عینی دست یافته اما در بدست آوردن سطوح مورد نیاز ناموفق بوده و دچار اشتباهات آشكار می‌شود . او بهتر می‌تواند واقعیت را به هم مربوط سازد و نظر او كمتر تك كانونی است اما هنوز خود محور است . اما دامنة این خود محوری كمتر شده است و منشاء دیگر این است كه او مفاهیم انتزاعی را به معنای تحت الفظی و تجسم یافته معنا می‌كند.[7]

ج ) ویژگی این دوره ارتباط كودك با موقعیتها و رفتارهای عینی است . رشد تفكر عملیاتی حركت رو به جلوی آنان را از نخستین دوره های خیال پردازی تسریع می‌بخشد و از نظر جزیی و كودكانه رهایی بخشیده در سطح جدیدی بر حسب ویژگیهای این دوره محدود می‌كند، در این دوره توجیحات فیزیكی در یک احساس عینی معقول هستند و از نظر كودك می‌توان از این راه به واقعیتها دست یافت.[8]

د ) تغییری كه در این مرحله رخ می‌دهد حركت تفكر عینی به سوی تفكر انتزاعی بیشتر است اما تغییر تدریجی این مرحله را می‌توان دوره ای بین خیال پردازی و منطق بزرگ شان دانست. در این زمان تا حد زیادی فعالیتهای عقلی جایگزین می‌گردد و استقرار و قیاس منطقی پیش رفته ای بكار برده می‌شود.

هـ ) این مرحله آخرین مرحله ای است كه درآن تفكر بصورت فرضیه ای و قیاسی و بودن ممانعت عناصر عینی انجام می‌گیرد. در این حال تفكر در شكل سمبلیک یا انتزاعی میسر می‌گردد و تلاشهایی صورت می‌گیرد تا فرضیه ها خارج از حوزه‌ی تجارب وضع گردیده و با بهره گرفتن از دلیل قبول یا رد شوند. نوجوان می‌تواند با یک تئوری آغاز كند و به واقعیتها كه حوزة تفكر او را به طور قابل ملاحظه ای گسترش دهد، بازگشت نماید.[9]

 

تاثیر تفاوتهای فردی

البته باید در این زمینه به تفاوتهای فردی كودكان نیز توجه داشت كه به دو گونه‌اند:

• تفاوت در سرعت كه برخی كودكان از همسالان خود از حدسنی مورد انتظار جلوترند و بعضی عقب تر . البته تجارب كودكان تأثیر به سزایی در این سرعت دارد مانند ارتباط با مكانهای مذهبی .
• سطوح مختلف تفكر كودكان :‌برخی از كودكان در پاسخ به یک سؤال در سطح عملیات عینی قرار دارند و در پاسخ به سؤالاتی دیگر به تفكر شهودی بر می‌گردند كه این مسأله به ،‌تجارب و زمینه های گوناگون موجود در اوبر می‌گردد.[10]

 

هدف تربیت دینی

غایت تربیت دینی فلاح و رستگاری است و علت گمراهی ، كژ فهمی از دین است یا عمل نكردن به آن .