1- مقدّمه………………………………………………………………………………………………………………………..3

2- بیان مسأله ………………………………………………………………………………………………………………….4

3- پیشینه ی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………4

4- ضرورت انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………….. 5

5- سئوالات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………… 5

6- فرضیه ها …………………………………………………………………………………………………………………. 5

7- اهداف………………………………………………………………………………………………………………………..6

8- مشکلات تحقیق………………………………………………………………………………………………………….6

 

فصل دوّم : مفهوم شناسی

1- حقوق………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-1- حق در لغت……………………………………………………………………………………………………………8

1-2- حق در اصطلاح………………………………………………………………………………………………………9

1-2-1- حق در اصطلاح فقه…………………………………………………………………………………………..10

1-2-2- حق در اصطلاح حقوقدانان…………………………………………………………………………………10

2- تکالیف…………………………………………………………………………………………………………………….11

2-1- تکلیف در لغت……………………………………………………………………………………………………..11

2-2- تکلیف در اصطلاح………………………………………………………………………………………………..11

2-2-1- تکلیف در اصطلاح دین……………………………………………………………………………………..11

3- اقسام حقوق……………………………………………………………………………………………………………..12

3-1- حق مالی………………………………………………………………………………………………………………12

3-2- حق غیر مالی…………………………………………………………………………………………………………12

4- نکاح………………………………………………………………………………………………………………………..13

5 – عقد………………………………………………………………………………………………………………………..14

6- تمکین………………………………………………………………………………………………………………………14

7- طلاق……………………………………………………………………………………………………………………….15

8- نشوز………………………………………………………………………………………………………………………..15

9- مهریه……………………………………………………………………………………………………………………….16

10- مهرالسنّه…………………………………………………………………………………………………………………16

11- مهرالمسمّی……………………………………………………………………………………………………………..16

12- مهرالمثل…………………………………………………………………………………………………………………17

13- مهرالمتعه………………………………………………………………………………………………………………..17

14- نحله………………………………………………………………………………………………………………………17

15- نفقه……………………………………………………………………………………………………………………….18

16- ارث……………………………………………………………………………………………………………………….18

17- جهیزیه…………………………………………………………………………………………………………………..18

18- عدّه………………………………………………………………………………………………………………………..19

19- مودّت…………………………………………………………………………………………………………………….19

20- رحمت…………………………………………………………………………………………………………………..19

21- حضانت………………………………………………………………………………………………………………….19

22- اجرت المسمّی………………………………………………………………………………………………………..20

23- اجرت المثل……………………………………………………………………………………………………………20

24- زوج……………………………………………………………………………………………………………………….20

25- زوجین…………………………………………………………………………………………………………………..20

25-1- موارد استعمال واژگان «زوج و إمرأه» در قرآن کریم…………………………………………………21

فصل سوّم: حقوق متقابل زوجین از منظر قرآن و روایات

بخش اوّل: حقوق مشترک زوجین

مقدّمه…………………………………………………………………………………………………………………………….25

1- حسن معاشرت………………………………………………………………………………………………………….26

2- تعاون و همکاری……………………………………………………………………………………………………….29

3- احترام به یکدیگر……………………………………………………………………………………………………….33

4- جلب توجّه نسبت به یکدیگر………………………………………………………………………………………37

5- استمتاع از یکدیگر……………………………………………………………………………………………………..44

مقالات و پایان نامه ارشد

 

6- حضانت……………………………………………………………………………………………………………………49

7- تربیت فرزند……………………………………………………………………………………………………………..53

7-1- نقش مادر در تربیت فرزند………………………………………………………………………………………54

7-2- نقش پدر در تربیت فرزند……………………………………………………………………………………….55

7-3- نقش مشترک پدر و مادر پس از تولّد فرزند………………………………………………………………56

7-4- تربیت کودک در سنین رشد…………………………………………………………………………………….59

7-4-1- تربیت، نه تنبیه…………………………………………………………………………………………………..61

8- شروط ضمن عقد………………………………………………………………………………………………………62

8-1- مبانی اصل آزادی قراردادها……………………………………………………………………………………..63

8-2- شرایط صحّت شروط ضمن عقد……………………………………………………………………………..65

9- استقلال مالی……………………………………………………………………………………………………………..66

9-1- مبانی استقلال مالی زوجین……………………………………………………………………………………..67

بخش دوّم: حقوق زوج

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………….70

1- حقوق مالی…………………………………………………………………………………………………………………..70

1-1- ارث…………………………………………………………………………………………………………………….70

1-1-1- ارث در لغت…………………………………………………………………………………………………….70

1-1-2- ارث در اصطلاح……………………………………………………………………………………………….70

1-1-3- فلسفه و مبانی ارث در اسلام………………………………………………………………………………71

1-1-4- تاریخچه ی ارث……………………………………………………………………………………………….73

1-1-5- ارث در قرآن و روایات………………………………………………………………………………………74

1-1-6- سهم الارث زوج……………………………………………………………………………………………….75

1-2- اخذ فدیه در طلاق خُلع………………………………………………………………………………………….76

1-3- شرایط مالی ضمن عقد ازدواج………………………………………………………………………………..77

2- حقوق غیر مالی

2-1- طلاق……………………………………………………………………………………………………………………78

2-2- رجوع…………………………………………………………………………………………………………………..81

2-3- تعدّد زوجات………………………………………………………………………………………………………..83

2-3-1- فلسفه ی تعدّد زوجات………………………………………………………………………………………86

2-3-2- احکام تعدّد زوجات…………………………………………………………………………………………..87

2-3-3- پاسخ به یک شبهه……………………………………………………………………………………………..87

2-3-4- مشکلات ناشی از تعدّد زوجات…………………………………………………………………………..88

2-4- قیمومیّت(ریاست برخانواده)…….. ……………………………………………………………………………90

2-4-1- لزوم وجود رییس برای خانواده……………………………………………………………………………91

2-4-2- بررسی ریاست مرد از منظر قرآن کریم…………………………………………………………………92

2-4-3- بررسی ریاست مرد از منظر روایات……………………………………………………………………..93

2-4-4- قلمرو مدیریت در خانواده…………………………………………………………………………………..95

2- 5- اطاعت………………………………………………………………………………………………………………..97

2- 6- تمکین………………………………………………………………………………………………………………104

2-7- اشتغال………………………………………………………………………………………………………………..108

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………111

پیشنهادات و راهکارها……………………………………………………………………………………………………..119

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………………….127

 

چکیده

 

یکی از احکام و قواعد تدوین شده در شریعت اسلام ، احکام مربوط به روابط زوجین است که با تشکیل نهادی به نام خانواده ، خود را پای بند به حقوق و تکالیفی می دانند، که در سایه ی عقد ازدواج، متوجّه آنان می شود. شریعت اسلام به گونه ای، زوایای مختلف نهاد خانواده را از بدو امر در نظر گرفته است که رهایی از این حقوق و تکالیف، غیر ممکن است. بنابراین، با ایجاد   رابطه ی زوجیت، که با ایجاب و قبول، شروع می گردد، این حقوق و تکالیف، بر طرفین حاکم  می شود. قرآن کریم در آیه ی 187 سوره مبارکه ی بقره ، نیاز به جنس مخالف را به صورت کاملاً محترمانه و با واژه ی «لباس» بیان فرموده است و در آیه ی 21 سوره ی مبارکه روم ، زن را «مایه ی آرامش» شوهر، معرّفی نموده است.

 

کلید واژگان :  قرآن ، روایات ، حق ،  تکلیف،  زوجین .

 

 

فصل اوّل:کلیّات

 

 

 

مقدمه

-1علت انتخاب موضوع

خانواده، اوّلین و مهم ترین نهاد اجتماعی است که بشر در آن پای می نهد و مفهوم تعاون ،              نوع دوستی و از خود گذشتگی را فرا می گیرد. تمایل جنسی زن و مرد و هم چنین محبّتی که بین آن ها به سبب رابطه ی زوجیّت ایجاد می شود ، موجب شده که خانواده، به عنوان نهادی طبیعی و محترم از قدیم الایّام به وجود آید. همان گونه که تشکیل اجتماع از ضرورت های طبیعت انسان و تأمین سعادت اوست ، خانواده نیز به حکم نیازها و غرایز انسانی ایجاد شده است.

مسأله ی ازدواج و زناشویی از جمله ی امور منظّم زندگی اجتماعی است که آفریدگار جهان ، اساس آن را بنا نهاده است و هیچ امری در زندگی انسان ها نمی تواند به اندازه ی ازدواج ، بهروزی و خوشبختی و یا تیره روزی و بدبختی به بار آورد. پس برای هیچ چیز در زندگی نباید بیشتر از مسأله ی ازدواج ، اهمیّت قایل شد و هر کسی باید در زندگی به این مسأله ی بزرگ اهمیّت داده و روح و قلب خود را برای تنظیم آن آماده سازد.

خانواده ، یک واحد اجتماعى است كه هدف از آن تأمین سلامت روحى و روانى افراد است. دین مبین اسلام براى تمام افراد خانواده، حقوقى قایل است و این حقوق در قبال وظایفى است كه نسبت به یکدیگر دارند. ممكن نیست كسى را پیدا كنیم كه حقّى در موردى داشته باشد بدون این‏ كه وظیفه‏اى بر دوش او قرار گیرد. بنابراین ، همان‏طور كه مرد در برابر وظایفى كه نسبت به همسر و فرزندان خود دارد و این موجب شده كه حقوقى نیز به عهده ی آنان داشته باشد. زن نیز در قبال وظایفی كه در زندگى به عهده ی او نهاده شده است، از حقوقى برخوردار است .

شناخت این حقوق و تکالیف متقابل، چه بسا به بهبود روابط زوجین کمک شایانی خواهد نمود. خانواده، بنیان جامعه است و بنای اجتماع بر شالوده ی خانواده نهاده شده است. هرمقدار این بنیان از استحکام و صلابت برخوردار باشد ، بنای آن نیز مقاوم و مداوم خواهد بود. و این امر جز با شناخت و رعایت حقوق و تکالیف افراد خانواده، میسّر نخواهد شد.

با توجّه به این مقدّمه و گفتار سعی خواهد شد ، حقوق و حدود وظایف زوجین را در خانه و خانواده مورد بررسی قرار داده تا با استناد به قرآن و روایات معصومین(ع)، زوج های جوان را ضمن آگاه ساختن از حقوق و تکالیفشان، در بهبود روابطشان با همسرانشان کمک نماییم .

در این پژوهش ابتدا آیات و احادیثی را که به طور مستقیم یا غیر مستقیم با موضوع مورد بحث مرتبط است ، جدا نموده و سعی شده با توجّه به تحلیل ساختاری و شیوه ی آرایش عناصر پیام ، وجوه پنهان پیام خداوند و معصومان (ع) را دریافته و سپس از سیره ی معصومین(ع) نیز بهره جسته و در نهایت به نتایجی دست یابیم، تا دانسته شود که هرچه را قرآن پذیرفته ، سنّت نیز آن را تأیید نموده است.

شایان ذکر است این پژوهش در پنج فصل به شرح ذیل تنظیم شده است:

فصل اوّل، به کلیات تحقیق اختصاص یافته است. در فصل دوّم، به مفهوم شناسی اشاره خواهد شد. فصل سوّم تحقیق ، به بیان حقوق متقابل زوجین از منظر قرآن و روایات اختصاص یافته است. و در فصل چهارم نیز تکالیف متقابل زوجین از دیدگاه قرآن و روایات مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. و بالاخره در فصل پنجم که به خاتمه اختصاص یافته است ، با  نتیجه گیری ، پیشنهادات و راهکارها 

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...