صنعت به مواد اولیه مورد بررسی قرار گرفته و به عوامل و استانداردهای مهم در تولید محصول
با كیفیت بالا نیز اشاره شده است . مختصری در ارتباط با بررسی وضعیت فروآلیاژها در ایران و
جهان و همچنین كشورهای مهم در این صنعت بیان شده است .

 مقدمه
 فروسیلیسیم آمیژانی است از آهن و سیلیسیم كه از طریق حرارت دادن ، احیا ء و ذوب
سنگ آهن و سیلیس (كوارتز) توسط كربن ، عمدتا در كوره های قوس الكتریكی تولید می .دنشو
نسبت تركیبی آن عمدتا از 10 تا 90 درصد سیلیسیم و بقیه آهن است . در همین حال عناصر
ناخالصی نظیر منگنز ، ،كرم فسفر ، گوگرد و آلومینیم در مقادیر كمتر از 0/5 درصد در
فروسیلیس می توانند حضور داشته باشند . كربن به عنوان ناخالصی (ناخواسته) و همچنین به
عنوان عنصر سوم در انواع فروسیلیسها حضور دارد . فروسیلیسیم یكی از آمیژانهای مورد
مصرف در صنایع مختلف ، به خصوص صنایع متالورژی است و از این نظر اهمیت بالائی دارد .
چگونگی كاربرد این ماده در صنعت تا حدود زیادی به نسبت آهن و سیلیسیم موجود در آن و
همچنین ناخالصیهای متعارف بستگی دارد . فروسیلیسیم در صنایع متالورژی به عنوان عنصر
آلیاژی ، جوانهزا و اكسیژنزدا و سیلیسیم تقریباً خالص در صنایع الكترونیكی به عنوان نیمه
هادی و یكسوكننده می تواند كاربرد داشته باشد . علاوه بر آن مشتقات تركیبی سیلیس در
ساخت رزینهای سیلیسیمی ، لعاب ،ها لاستیک و … مصرف می .شود .

صنعت فروآلیاژ
 فروآلیاژ آ ، لیاژ هایی هستند كه از آهن و یک یا چند عنصر دیگر تشكیل شـده انـد و شـرایط آ سـان

داخل شدن عنصر یا عناصر مورد نظر به فولاد یا چدن مذاب را فراهم می كنند . نقش این عناصر مـی توانـد
شامل اكسیژن زدایی و یا ایجاد ساختار مورد نظر و دستیابی به خواص فیزیكـی و شـیمیایی مطلـوب بـرای
كاربردهای معین انواع فولاد و چدن باشد .
 این عناصر عبارت اند از سیلیسیم . منگنز . كروم . مولیبدن . وانادیوم . تیتانیوم . كبالت . نیكل و تنگستن .
 …و افزودن عناصر فوق الذكر به صورت خالص به آلیاژ های ( فولاد و چدن ) به دلایل زیر انجام نمی شـود :
 [29]
1- تولید بعضی از فلزات به صورت خالص از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست .
2- قیمت عناصر آلیاژی به شكل خالص بسیار گران و هزینه تولید آ نها بسیار زیاد است .
3- نقطه ذوب عناصر در حالت خالص بیشتر از حالت آلیاژی است . لذا ایجاد دمای مورد نظر برای ذوب
عناصر خالص علاوه بر ایجاد هزینه های بیشتر برای تولید، مشكلات فنی زیادی هم به دنبال دارد و
اصولاً ا ستفاده از فروآلیاژ ها به طور قابل توجهی آسان تر از افزودن عناصر به صورت خالص است .
 بعضی از فرو آلیاژ ها نقش جوانه زدایی فاز های معینی از جمله گرافیت كـروی و یـا بهینـه سـازی و
پالایش ریز ساختار را در آلیاژ های چدن بازی می كنند و به ایـن فروآ لیـاژ هـا مـواد تلقیحـی یـا جوانـه زا
 inoculant می گویند . [29 ]
 كاربرد عمده فرو آلیاژ ها در صنایع تولید انواع چدن و فولاد ریخته گری و الكترودسازی است . از این رو
فروآلیاژ ها در تولید فولاد و قطعات ریخته گری فولادی و چدنی نقش منحصر به فردی ایفا مـی كن نـ د لـذا
توسعه ظرفیت تولید فولاد و چدن در ایران مانند سایر كشورها با افزایش مصرف فروآلیاژ همراه خواهد بـود .
بر این اساس تولید فروآلیاژ ها از نظر كمی و كیفی به تولید فولاد و گسترش صـنایع ریختـه گـری وابسـته

مطالعه به منظور پی جویی ماده مورد اکتشاف است. یکی از راه های دسترسی به هدف فوق، استفاده از
بررسی های سنجش از دور و به طور خاص استفاده از روش های شناسایی الگو در این روش خاص است
که به دلیل نیاز به دقت و صحت بالای نتایج حاصله، استفاده از الگوریتم های قدرتمند و با خطای کم،
ضروری به نظر می رسد. هدف از مطالعه حاضر استفاده از معیارهای مختلف اکتشافی در شناسایی مناطق
امید بخش اکتشافی درق سبزوار می باشد.
شناسایی الگو در اکتشاف کانسارها بر مدل سازی اندیس های شناخته شده از یک ماده معدنی استوار
است و می تواند بر اساس ویژگی های استخراج شده از نمونه های آموزشی مناطق مشابهی را معرفی
نماید. بنابراین در مطالعه حاضر پس از جمع آوری اطلاعات بررسیهای اولیه منطقه و استفاده از برداشت
ژئوشیمیایی انجام شده در منطقه مورد مطالعه، با در نظر گرفتن نمونه های آنومال به عنوان نمونه های
آموزشی، اجرای طبقه بندی نظارت شده و سایر پردازش لازم بر روی تصاویر ماهواره ای و در نهایت
تلفیق نتایج حاصل از کلیه بررسی ها، 20 منطقه امید بخش به ترتیب الویت و به صورت یک نقشه
معرفی شده است.

مقدمه
اکتشاف کانسارها، فرایندی مرحله ای بوده که در مقیاس کوچک و در منطقه ای وسیع آغاز شده، سپس
به مناطق کوچک تبدیل میشود و سرانجام پس از اجرای مطالعات تفضیلی اب انتخاب محل هـایی بـ رای
حفاری به منظور دست یافتن به ذخایر معدنی پنهان پایان میپذیرد. شناسایی مناطق امید بخش اولیـه،
نخستین گام در اکتشافات مقدماتی است که در آن از روش های گوناگونی مانند روش هـای ژئـوفیزیکی
(مغناطیس سنجی و …)، ژئوشیمیایی (نمونه بـرداری از رسـوبات رودخانـه ای و … )، سیـستم اطلاعـات
جغرافیایی و … استفاده می شود . علم سنجش از دور یکی از روش های نوینی است که می تواند جــهت

شناسایی مناطق امید بخش در مقیاس ناحیه ای در کنار لایه های اطلاعاتی دیگر به کارگرفته شود و بـا
دقت و سرعت بالای خود، هزینه های مربوطه را تا حد امکان کاهش دهد.

 شناسایی مناطق امید بخش
اکتشاف کانسارها، فرایندی مرحله ای بوده که در مقیاس کوچک و در منطقه ای وسیع آغاز شده، سپس
به مناطق کوچک تبدیل میشود و سرانجام پس از اجرای مطالعات تفضیلی اب انتخاب محل هـایی بـرای
حفاری به منظور دست یافتن به ذخایر معدنی پنهان پایان میپذیرد . در یک مقیاس کوچک ابتدا بایستی
بر اساس ویژگی های زمینشناسی و اطلاعات موجود، مناطق دارای پتانسیل برای وجود ذخـایر معـدنی
تعیین شوند . در اکتشافات میان مقیاس، قسمت هایی از مناطق مورد اکتشاف بر اساس شواهد حاصـل از
تهیه نقشه های زمین شناسی ، برداشت های ژئوفیزیکی ، ژئوشیمیایی و نیز موقعیت اندیس های شـناخته
شده معدنی، برای مراحل بعدی اکتشاف انتخاب می شوند. با شناسایی مناطق مساعدتر مـی تـوان اهـداف
اکتشافی را به طور مستقیم انتخاب کرد ه یا مرحله دقیقتری را طراحی ن مود. در نهایت این فرایند منجـر
به نقشهای میشود که نشان دهنده مناطق دارای پتانسیل و در الویت برای وجود ذخایر معدنی میباشد.
البته تصمیمگیری برای حفاری بر اساس در نظر گرفتن همزمان عوامل زیادی نظیر تایید انواع روش های
اکتشافی نظیر ژئوفیزیک، ژئوشیمی، دورسنجی ، زمین شناسی، دستیابی فیزیکی ، عوامل اقتصادی و غیره
 میباشد که لازم است مورد بررسی قرار گیرند.
شناسایی اولیه مناطق امید بخش ، نخستین گام در انجام مراحل اولیه اکتشافات بشمار می رود که در آن

درآورده میشوند تا گندلۀ خام تولید گردد. سپس گندلههای خام را جهت سخت شدن در آتمسفر اکسیدکننده به
دقت تا زیر دمای نرم شدن سنگ آهن در تجهیزاتی حرارت داده میشوند تا نخست خشک و سپس پخته شوند،
بطوریکه درجه تخلخل آنها کاهش نیابد.
در این تحقیق بر مبنای مطالعات صورت گرفته از کتب و مجموعه مقالات مختلف و با توجه به تحلیلهای فنی انجام
شده در زمینه روش های تولید گندله و بخصوص تکنولوژی های پخت این فراوردة میانی جهت تولید فولاد به نتایج
بسیار روشنی از دید فنی حاصل شد. در نهایت بر مبنای مقایسه های انجام شده از دید فنی در رابطه با روش های
تولید گندله سنگ آهن، نتایج بدست آمده از این تحقیق را میتوان به عنوان ابزاری جهت تصمیمگیری مطلوبتر
مورد استفاده و بهره برداری قرار داد.
١
 – Pellet
٢
مقدمه:
 کانیهای موجود در پوسته زمین به جهت اهمیت و ارزشی که برای انسانها به همراه داشته اند همـــواره مورد
توجه انسان بوده است و تلاش برای یافتن کانسارهای جدید و یا گسترش و استفاده هر چه بیشتر از کانســـارهای
موجود همچنان ادامه دارد.
 با توجه به پیشـــرفت روز افزون تکنولوژی و استفاده از این مواد در صنایع مختلف به عنوان ماده اولیه یا مواد
مورد نیاز هماکنون کانیهای اقتصادی یکی از ارکان اصلی در اقتصاد هر مملکت محسوب میشوند.
یکی از مهمترین موادی که در صنعت و رشد اقتصادی یک کشور نقش بسزایی دارد، آهن میباشد. کانیهای آهندار
جز لاینفک و مهمترین ماده در صنایع فولادسازی هر کشور است، صنعت فولاد هماکنون جز صنایع مهم و
استراتژیک کشورها میباشد که بی شک در توسعه و پیشرفت آن کشور نقش بسزایی دارد. همچنین قابل ذکر است
که صنعت فولاد از چنان اهمیتی برخوردار است که آن را صنعت مــادر نیز مینامند.
 فراوانی مواد آهندار در طبیعت به حدی است که این عنصر در ردهبندی فراوانی فلزات چهارمین فلز موجود در
پوسته زمین به شمار میرود . پراکندگی کانسارهای آهن به صور مختلف ماگمایی و گرمابی و رسوبی است که از
نظر ارزش اقتصادی نوع ماگمایی و رسوبی اهمیت زیادی دارند .
 بعلت فراوانی مواد آهندار در پوسته زمین تقریباً در تمام قارههای کره زمین کانسارهای آهن یافت میشود و به
همین جهت این کانسارها کم و بیش در هر کشوری اکتشاف و بهره برداری میگردد.
 ترکیبات مختلف آهن به صورتهای بسیار مختلفی وجود دارند که از میان این ترکیبات بیشمار تنها کانیهای
معدودی از نظر اقتصادی حائز اهمیت میباشند بعضی از این ترکیبات عبارتند از :
– مگنتیت : با فرمول (Fe۳O۴): این کانی یک ترکیب اکسیدی آهن است که دارای وزن مخصوص 5/7 و به رنگ
سیاه می باشد. در سیستم بلور شناسی به صورت کوبیک متبلور می شود و دارای بیشترین ارزش اقتصادی در بین

کانیهای آهن است. این کانی دارای خصوصیت مغناطیسی بسیار بالایی میباشد و به شدت خاصیت مغناطیسی از

خود نشان میدهد.
– هماتیت : با فرمول (Fe۲O۳): این کانی نیز یک ترکیب اکسیدی آهن است که دارای وزن مخصوص 5/2 و به رنگ
قهوهای میباشد. در سیستم بلورشناسی به صورت تتراهدرال متبلور میشود و بعد از مگنتیت از ارزش اقتصادی
٣
بیشتری برخوردار است متاسفانه بازیابی و فرآوری آهن از این کانی در کشورما تاکنون انجام نمیشد، هر چند
تحقیقاتی در این زمینه در حال شکلگیری است که بهترین مثال آن استفاده از کنسانتره هماتیتی در طرح گندله
سازی شرکت گلگهر است که جهت بازیافت و فرآوری آهن از باطله هماتیتی، طی فرایند خاصی کنسانتره هماتیتی
تولید میشود.
 شاید به جرات بتوان گفت که دو کانی فوق مهمترین و اقتصادی ترین کانی های آهن میباشند هر چند که
کانیهای دیگری نیز از آهن در طبیعت وجود دارند که از لحاظ اقتصادی چندان مهم نیستند مثل سیدریت،
لیمونیت، گوتیت، شاموزیت و…
 عیار کانسارهای آهن ایران را بین 50 تا 60 درصد برآورد مینمایند. از نظر میزان عیار آهن معادن آهن ایران از

خردایش با كمترین خطا میباشند. در ادامه به منظور تعیین حساسیت خردایش نسبت به پارامتر های ورودی از
(CAM استفاده شد. 2 روش تجربی آنالیز حساسیت، )
در نهایت از روش آماری استفاده و نتایج حاصل از آن با نتایج خروجی از شبكه های عصبی مقایسه شد و
مشخص گردید روش های آماری از كارایی ضعیفتری نسبت به شبكه عصبی مصنوعی برخوردار هستند.
 Artificial Neural Network.
Cosin Analysis Method
مقدمه
توجه به خردایش در عملیات آتشباری، یكی از مهمترین و حساس ترین پارامترهای موثر بر اقتصاد و حیات
معدن به شمار می رود. اجرای یک عملیات آتشباری مطلوب تاثیر بسزایی در كاهش هزینه های كل خردایش ،
افزایش و بهبود بازدهی عملیات حفاری، بارگیری، باربری و افزایش بازدهی عملكرد كارخانه فرآوری و سنگ
شكن های اولیه و ثانویه خواهد داشت. در سال های اخیر مطالعات زیادی جهت حصول یک خردایش مناسب
صورت گرفته و الگوها و روابط مختلفی ارائه شده است. در این میان روش های هوشمند به عنوان ابزار مناسبی
در سایر علوم به كار گرفته شده است و نتایج مطلوبی از آن حاصل گردیده لذا با توجه كارایی آن، كاربرد این
روش در علوم معدنكاری می تواند گره ای از مشكلات موجود باز كرده و تا جای ممكن در جهت بهبود و بهینه
سازی آنها گام برداشت.
هدف (1 -1
انجام عملیات آتشباری یكی از اساسیترین و حساسترین عملیات های موثر بر اقتصاد معدن است و همواره
برای اهداف گوناگونی مورد توجه بوده است. تا مدت های طولانی عملیات آتشباری مبتنی بر روش آزمون و
خطا استوار بوده است، اما پیشرفت تكنولوژی و علم امكان استفاده از روش آزمون و خطا را محدود نموده و
آتشباری را به صورت علمی با قابلیت برنامه ریزی كامپیوتری تبدیل كرده است. درعملیات آتشباری معادن
روباز، مهم ترین هدف، خردشدگی مناسب است كه از ویژگی های یک انفجار خوب در اكثر معادن محسوب
می شود. در دو مرحله اول عملیات معدنكاری یعنی چالزنی و آتشباری، با توجه به جام سیستم بارگیری،
سیستم باربری و سنگ شكن اولیه، خردایش سنگ تا ابعاد خاصی طراحی می شود و در صورت رسیدن به
خردایش مورد نظر، هزینه سایر مراحل تولید كاهش می یابد. بنابراین عامل اساسی برای موفقیت انفجار در
یک جبهه كار، خردشدگی مناسب می باشد. این عملیات باید با كمترین هزینه و اثرات جانبی نظیر لرزش
زمین، پرتاب سنگ، انفجار هوا و … انجام شود. به منظور دستیابی به خردایش مناسب لازم است كلیه
عوامل تاثیر گذار بر روی آن را شناسایی نمود. به طور كلی میتوان این عوامل را به دو گروه عمده شامل،
پارامترهای قابل كنترل (الگوی آتشباری) و پارامترهای غیر قابل كنترل (خصوصیات ژئومكانیكی توده سنگ)
تقسیم بندی نمود. از جمله پارامترهای قابل كنترل می توان به خرج ویژه، نحوه آرایش چالها، تاخیر در
شروع انفجار، قطر چال، ضخامت بار سنگ، فاصله ردیفی چالها، طول گل گذاری و… اشاره نمود. عواملی

همچون نواحی غیرمقاوم شامل سطوح لایه بندی، گسلها و درزهها و همچنین مقاومت توده سنگ، جزو

پارامترهای غیر قابل كنترل محسوب میشوند.
2-1) پیشینه تحقیق
محققین زیادی در گذشته روابط تجربی بسیاری به منظور تعیین خردایش ناشی از عملیات انفجار ارئه داده اند،
اما به علت در نظر نگرفتن همزمان اكثر عوامل موثر بر خردایش و با توجه به شرایط پیچیده حاكم بر آن، نتایج
حاصل، چندان مطلوب نبوده است. در سالهای اخیر، به منظور مدلسازی محیطهای ناهمگون و پیچیده، و
دستیابی به الگویی بهینه و مطلوب، روش های نوینی مانند شبكه های عصبی مصنوعی گسترش زیادی پیدا كرده
است. شبكه های عصبی مصنوعی كه به عنوان یكی از پر كاربرد ترین موضوعات مطرح در زمینه طراحی سیستم
های هوشمند با الهام از طبیعت می باشد، به دلیل داشتن قابلیت یادگیری و تعمیم دهی، قادر به یادگیری هر
نوع نگاشت و تابعی میباشند. به عنوان مثال از این روش جهت مدلسازی كارایی TBM توسط Benardos و
همكارانش استفاده شده است. Singh و هكارانش از این روش جهت تخمین مقاومت سنگ های متورق استفاده كرده اند.

در طراحی به عمل آمده جهت انجام آزمایشها، برای تعیین میزان بهینه بازداشت كننده (سـیلیكات
ســدیم) و نــوع و میــزان مطلــوب كلكتــور (در بــین ســه كلكتــور ASAME ،ATRAC و
ATRAC+ASAME)، بر اساس طرح تك عاملی عمـل شـد. بنـابراین ابتـدا، مقـادیر متفـاوت
بازداشت كننده (در سه سطح 850 ،800 و 900 گرم بر تن) همراه با مقـادیر متفـاوت از یـك نـوع
كلكتور (كلكتور ASAME در چهار سطح 200 ،150 ،100 و 250 گرم بر تن) آزمایش شـدند تـا
میزان بهینه بازداشتكننده از یک سو و از سوی دیگر میزان بهینه كلكتور ASAME شناخته شود.
سپس دو نـوع كلكتـور دیگـر (ATRAC و ATRAC+ASAME) در شـش سـطح متفـاوت
(300 ،250 ،200 ،150 ،100 و 350 گرم بر تن) با مقدار بهینه بازداشـتكننـده آزمـایش شـدند تـا
میزان و نوع مطلوب كلكتور نیز تعیین شود.
بر اساس نتایج این آزمایشات، میزان بهینه مصرف بازداشت كننده (سیلیكات سدیم)، 850 گـرم بـر
تن و حالت مطلوب و بهینه مصرف كلكتور، ATRAC+ASAME به مقدار 250 گرم بر تن بـه
دست آمد.
در حال حاضر در كارخانه فرآوری سنگ آهن چادرملو، از سیلیكات سدیم به میـزان 800 گـرم بـر
تن به عنوان بازداشتكننده و از ALKE+ATRAC به مقدار 250 گرم بر تن اسـتفاده مـیشـود.
عیار آهن و فسفر در این حالت بـه ترتیـب 62-%64% و 0/051-%0/060% و بازیـابی آهـن حـدود
75% است.
چكیده
این در حالی است كه میزان عیار و بازیابی آهن در حالت بهینه آزمایشات فلوتاسـیون انجـام شـده،
85/66% و 98/2% میباشد كه نتیجه بهتری نسبت به نتایج به دست آمده از فلوتاسـیون در كارخانـه
فرآوری چادرملو میباشد.
به این ترتیب به نظر میرسد مشخصات حالت بهینه آزمایشات میتواند به عنـوان یكـی از راههـای
احتمالی بهبود هر چه بیشتر وضعیت فلوتاسیون در این كارخانه مورد بررسی و آزمایش قرار گیرد.
كلمات كلیدی: هماتیت، آپاتیت، فلوتاسیون معكوس، كلكتور مخلوط، چادرملو
 
مقدمه
صنایع فولادی جهان در حال حاضر موج دوم تولید فولاد را سپری میكنند كه پیشبینی میشود تـا
حدود سه سال آینده، دوران آرامش تولید این ماده فرا برسد. در این صورت افزایش عرضه نسـبت
به تقاضا را برای فولاد و در نتیجه سنگ آهن شاهد خواهیم بود. شرایطی كه برعكس شرایط حاكم
بر بازارهای امروز جهانی است. بنابراین كیفیت سنگ آهن و كنسانتره ایـن محصـولات در فـروش
آنها به شدت تاثیرگذار خواهد بود.
با عنایت به این موضوع صنایع سنگ آهن كشور نیز باید به سمت تولید كنسانتره بـا كیفیـت پـیش
بروند تا در آینده و در شرایط رقابت در سطح بین المللی، با چالشهای كمتری مواجه شوند.
با توجه به لزوم اتخاذ این رویكرد در معادن كشور و در نتیجه نیاز به بهبود روزافزون كیفیت سنگ
آهن تولیدی كارخانه های فرآوری، بررسی بهبود وضعیت عملیات فلوتاسیون معكوس هماتیت در
كارخانه فرآوری سنگ آهن چادرملو مد نظر قرار گرفت.

مقدمه -1 -1
آهن فلزی است سنگین با وزن مخصوص 7/3 – 7/8 و سیاه رنگ. در دمای 1535 درجه
سانتیگراد ذوب می شود. نام این فلز در فارسی از آسن كه در اوستا به معنی آهن (از ریشه اسمن
به معنای آسمان) گرفته شده است. همچنین در گویش تاتهای آذربایجان اُزن، در كردی و اراكی
اَسن در آلمانی ایزن و در انگلیسی ایرون میباشد. آثار تاریخی، ادبی و هنری، اكتشافات
باستانشناسی این نظریه را بوجود میآورند كه مصنوعات آهنی پیش از 4000 سال قبل بوسیله بشر
تولید میشده است. گواه این امر چكشها، تبرها، نیزهها و ابزارهایی میباشند كه در آن زمان از

آهن ساخته شدهاند و بوسیله باستان شناسان كشف و تعلق آنها به تاریخ های فوق الذكر تائید شده
است [1]. پیش از جدا شدن آریاییهای شمال اروپا از آریایی های ایران زمین، كه چندین هزار
سال از آن می گذرد، ایرانیان این فلز را می شناختند. در آن زمان كشورهای صنعتی فعلی یا اصلاً
وجود نداشتند و یا به علت عقب ماندگی از درجه تمدن ایرانیان قدیم، نحوه استفاده از آهن را
نمیداستند. حفاریهای انجام گرفته نشان میدهد كه از 2000 سال قبل در منطقه زیگراند آلمان با
استفاده از چوب درختان و سنگ آهن، مصنوعات آهنی تهیه می شده است. البته در این زمان، در
چین و هندوستان هم تقریبا به همین شكل مصنوعات آهنی تهیه میشده است [1].
استفاده از روش احیای مستقیم آهن برای تولید مصنوعات آهنی ظاهراً در بین سال های 1100 تا
1350 قبل از میلاد در سطح وسیعی متداول شده بود و بعد از این تاریخ مصنوعات آهنی بیشتر
مورد استفاده بشر قرار گرفته است. نشانه های شروع استفاده از آهن در سگزآباد (استان قزوین) در
حدود 1500 سال پیش از میلاد به صورت محدود یافت شده است [2]. این تاریخ عموماً برای
شروع عصر آهن در نیمه غربی فلات ایران عمدتاً بر اساس جستجوهای اطراف تپه حسن لو تائید
شده است. تجارب بدست آمده در سال 2100 پیش از میلاد در ارتباط با رواج فلز كاری مس و
مفرغ در سگزآباد موید وجود تجارب و دانش فنی ایرانیان آن زمان برای تولید مس نسبتاً خالص
(97/97 درصد)، آلیاژهای مس و آرسنیک (نوعی مفرغ)، آلیاژهای مس و قلع (نوعی دیگری از
مفرغ) میباشد [3].
مطالعه پراكندگی ذخایر كانسارهای فلزی در اطراف دشت قزوین موید وجود ذخایر كانسارهای
فلزی از قبیل مس، آهن ، سرب و روی و … میباشد. همه ذخایر شناخته شده به اندازه كافی به تپه
سگزآباد نزدیک هستند. به علت این موقعیت خاص و دانش فنی ایرانیان آن زمان، زمینه های
مساعدی برای ظهور فلزكاری متنوع در این منطقه بوجود آمده بود. به طوری كه جهت شكل دهی
فصل اول – نگرشی به صنایع سنگآهن و فولاد در ایران و جهان صفحه 3
قطعات آهنی از غالب های سنگی چند بار مصرف و غالب های گلی یک بار مصرف استفاده
میكردند [3].