ملاحظه ای رو به افزایش است.
زمین شناسـان در پـی انجـام مطالعـات گونـاگون مـدلهای مناسـب جهـت شـناخت ژنـز
کانسارهای فسفات ارائه نمودند. استفاده از مدلهای مزبـور ، منجـر بـه شناسـایی ذخـایر
عظیم فسفات درجهان شده است.
با توجه به روند تصاعدی نیاز به این ماده حیاتی و نقش امکان ناپذیر آن در غنـی سـازی
خاک و بهبود خاکهای زراعی به تدریج ذخایر مرغوب از لحاظ کیفی در سطح جهـان تهـی
می گردند به طوریکه لزوم تسریع در یافتن روش های پیـشرفته در زمینـه اکتـشاف ، کانـه
آرایی و بهره برداری از ذخایر نامرغوب و کم عیار بیش از گذشته احساس می شود.

هدف -1-1
هدف اصلی این پروژه بررسی ژنز و نحـوه تـشکیل کانـسار فـسفات اسـفوردی بـافق در
استان یزد می باشد.
در راستای هدف اصلی سعی شده است شواهد ومدارکی بـرای بررسـی منـشاء کانـسار
فسفات اسفوردی در منطقه بررسی گردد.
2-1- تاریخچه مطالعات انجام شده در یزد و منطقه
استان یزد از نظر تقسیمات زمین شناسی جزء ایران مرکزی محسوب می شود که بـی ش
از نصف این استان را کویر بزرگ ایران می پوشاند . این اسـتان دارای اندیـسهای معـدنی
قابل توجهی می باشد.
پتانسیل یابی و عملیات پی جویی منابع معدنی در مقایسه با عمر فعالیتهای اکتـشاف زمـین
شناسی سابقه نسبتا” زیادی در یزد دارد. کار اکتشاف و مطالعات بر روی کانسار فـس فات
اسفوردی بـه سـابقه دیرینـه ای برمـی گـردد . ایـن مطالعـات بـی ارتبـاط بـا بررسـیهای
آنومالیهای آهن ، سرب و روی و دیگر مواد معدنی پرارزش نواحی پشت بـادام ، بـافق ،
انارک و یزد نمی باشد . در این راستا بوده است که برای اولین بار در سـال 1308 زمـین
شناسی به نام بوئن(Boehen) از این منطقه دیدن کرده است و از اسفوردی به عنوان یک
کانسار آهن نام برده است.[17]
پی جوئیهای اولیه ماده معدنی فسفات در سال 1338 توسط وزارت اقتصاد و دارائی وقت
انجام گرفت و در سال 1342 مطالعات زمـین شناسـی و معـدنی توسـط سـازمان زمـین
شناسی کشور در اقصای نقاط ای ران به منظور شناسائی و دستیابی بـه ذخـایر فـسفات بـ ه
طور گسترده انجام گردیـد بـرای نخـستین بـار ویلیـام و هوشـمند زاده در سـال 1345
براساس مطالعات سنگ شناسی به وجود آپاتیت همراه آهن اسفوردی اشاره نمودند.

در سال 1351 آقای برومندی از کانسار فسفات اسفوردی نام ب رده و وجود عناصر نـادر

خاکی را در آن کانسار یادآور شده اند گذشته از اینهـا طـی سـالهای 1354تـا 1358 یـک
رشته عملیات اکتشافی فسفات ب ه طـور سیـستماتیک بـه وسـیله سـازمان زمـین شناسـی
فرانسه(B.R.G.M) و شرکت پتروشیمی ایران در اکثر نقاط کشور صورت گرفته است.
عملیات پی جویی معدن در سال 1361 توسط سازمان زمین شناسی کشور انجام گرفـت .
در این مرحله نقشه زمین شناسی به مقیـاس 1 :1000 تهیـه گردیـد . همچنـین 50 عـدد
ترانشه و 12 حلقه گمانه حفاری گردید. (گمانه های سری DH) و ذخیره 5/6 میلیون تـن
سنگ فسفات با عیار متوسط 14/35درصد P2O5 به عنـوان ذخیـره قطعـی و قابـل بهـره
برداری اعلام گردید.[17]
بعد از آن 9 حلقه گمانه(گمانه هـای سـری BH) توسـط وزارت معـادن و فلـزات (طـرح
فسفات) در طی سـالهای 1366 و1367حفـاری گردیـد و ذخیـره 8/5 میلیـون تـن مـاده