ل جوانه زنی و سرعت خنك شدن بستگی دارد . سیلیسیم پتانسیل گرافیت زایی را به شدت افزایش
میدهد و در چدنهای خاكستری همواره در غلظت بالایی موجود است .

گرافیت زایی :
همانطور كه میدانیم وجود گرافیت با اشكال ظاهری مختلف و یا فاز سمانیت در چدن خالدار یا سفید
معمول می باشد و عوامل خاصی بر میزان ازدیاد یا كاهش گرافیت در ساختار چدن های گرافیتی موثر
می باشد .
پتانسیل گرافیت زایی مذاب چدن مالیبل با اضافه كردن مقادیری جزئی از عناصر Bi , Te كاهش میابد
لذا افزودن این عناصر به مقدار كم به مذاب چدن مالیبل اجازه می دهند كه قطعات ضخیم به صورت
سفید ریخته شوند پیش از آن كه با عملیات حرارتی گرافیت زایی شوند.
-انواع چدنها:
: عمومی چدن
این چدنها جزء بزرگترین گروه آلیاژهای ریختگی بوده و بر اساس شكل گرافیت به انواع گرافیت لایه ای
، مالیبل ، كروی و فشرده تقسیم بندی میشوند . همانطور كه میدانیم انواع چدنها با توجه به نوع
گرافیت دارای خواص مختلفند كه بر این اساس كاربردهای متفاوتی دارند كه در قسمتهای آینده در این
مورد توضیحاتی داده می شود .
 چدنهای خاكستری ورقه ای:
چدن های خاكستری جزو مهمترین چدنهای مهندسی هستند كه كاربردهای زیاد دارند. نام این چدنها
از خصوصیات رنگ خاكستری سطح مقطع شكست آن و شكل گرافیت مشتق می شود ، آنها نسبتا ارزان

و تولیدشان آسان است زیرا در مقایسه با دیگر چدنها از تلرانس تركیبی كه به سهولت تهیه میشوند دارا
بوده و مسایل و مشكلات تغذیهای و انقباض نداشته و تدارك قالب های آن نیز به درستی انجام شده و
قطعات تولیدی از این چدن ها به سهولت ماشین كاری و سطح تمام شده ماشینكاری آنها نیز مقاوم در
برابر ماشین از نوع لغزشی است این چدنها ضریب هدایت گرمایی بالایی داشته ولی الاستیسیته و قابلیت

كیب شیمیایی آلیاژ اشاره كرد. عنصر آهن را می توان یكی از مهمترین ناخالصی ها در اینگونه
آلیاژها بشمار آورد چرا كه با تشكیل تركیبات صفحه مانند فاز β عمل تغذیه با اشكال مواجه شده و
خواص مكانیكی نیز بشدت تحت تاثیر قرار می گیرند.

مقدمه :

آلیاژهای آلومنیوم و سیلیسم دسته ای از آلیاژ های ریختگی الومینیوم هستند که به دلیل قابلیت

ریختگی عالی به طور وسیعی در صنعت مخصوصا در ساخت قطعات اتومبیل مورد استفاده قرار میگیرند .

برای ایجاد خواص مکانیکی مطلوب در الیاژهای الومینیوم و سیلیسیوم عناصر آلیاژی مختلف از قبیل مس

منگنز روی نیکل کرم افزوده می شود علاوه بر این معمولا مقداری ناخالصی در این آلیاژها وجود دارد که

حذف آنها به طور کامل امکان پذیر نبوده یا با هزینه بسیاری همراه می باشد آهن یکی از این ناخالصی

هاست که به دلیل ایجاد ترکیبات بین فلزی به صورت فاز های سوزنی تاثیر نامطلوبی روی خواص

مکانیکی آلیاژ ایجاد می کند .

تاکنون بررسی های وسیعی برای حذف تاثیر زیان آور آهن در الیاژ های ریختگی آلومینیوم صورت پذیرفته است .

نتایج تحقیقات بدست امده تاکنون نشان می دهد که وجود عناصر آلیاژی  از قبیل منگنز کروم کبالت با کاهش

اندازه و درصد حجمی فاز سوزنی یا با تغییر مورفولوژی ان به فازی با مورفولوژی فشرده تر تاثیر آهن را

در کاهش خواص مکانیکی آلیاژ خنثی نموده است .

علاوه برافزایش عناصر آلیاژی به مذاب نحوه اعمال حرارت در حالت خنثی اثر زیان آور اهن موثر بوده است

به عنوان مثال نرخ بالای سرد شدن مذاب در حین انجماد و یا بکارگیری فوق ذوب بالا قبل از ریختن مذاب

می تواند در تغییر موفولوژی فاز سوزنی موثر باشد .

به غیر از روش های فوق انجام عملیات حرارتی بر روی قطعه ریخته شده در خنثی سازی آهن  موثر است

مه 1 -1
امروزه ب ا افزایش روز افزون قیمت انرژی ، آلیاژ های منیزیم به دلیل استحکام به وزن بالای کاربرد رو
به افزایشی در صنایع اتومبیل سازی پیدا کرده اند. آلیاژ های منیزیم از آلومینیم سبکتر هستند و
چگالی آنها حدود 0 66/ آلومینیم و اندکی بیش از پلاستیک های تقویت شده اس ت [4-1].
همچنین در عصر حاضر با توجه به افزایش توجه به مسائل زیست محیطی از قبیل کمتر شدن
مصرف سوخت و باالتبع کاهش گازهای آلاینده مانند Co2، نگاه ها ب ه استفاده از آلیاژهای سبک
بیشتر شده است. تخمین زده می شود هر اتومبیل در هر کیلومتر 156 گرم Co2 تولید می کند که
با بهره گرفتن از تکنولوژی منیزیم می تواند تا 70 گرم کاهش یابد [ 1-2 ].
برخی از مزایای استفاده از آلیاژ های منیزیم که آنها را برای مصارف ساختمانی و صنعتی مناسب
و لرزش خوب ، پایداری ابعادی ، مقاومت به 1 گردانده است شامل سبکی ، خاصیت خفه کردن صدا
ضربه ، هدایت الکتریکی و حرارتی خوب و… است [ 5-1 ] .
 2- 1 عناصر آلیاژی و سیستم های آلیاژی :
مهمترین عناصر آلیاژی که به طور آشکار استحکام کششی آلیاژ منیزیم را بهبود می بخشد آلومینیم
است که با تشکیل ترکیب بین فلزی Mg17Al12 سبب بهبود استحکام می شود، همچنین روی و
منگنز چنین خواصی دارند و با تشکیل ترکیب بین فلزی سبب بهبود خواص می گردند. با افزودن
مقدار کمی منگنز (% 2/0 ) مقاومت خوردگی آلیاژ افزایش می یابد . در زیر برخی از عناصر با مختصری
از تأثیرشان بر آلیاژهای منیزیم آمده است [ 3 -1 ].

آلومینیم : خواص کششی و سختی و قابلیت ریخته گری را بهبود می بخشد به همین دلیل است
که اکثر آلیاژهای معمول منیزیم (مانند AZ91) دارای آلومینیم می باشد .

برلیم : کمتر از 30 ppm در مذاب باعث کاهش چشمگیر اکسیداسیون آن می ش .ود
کلسیم : تأثیر مثبت بر ریزدانگی دارد و باعث بهبود مقاومت به خزش می شود .
لیتیم : منجر به بالا رفتن استحکام به کمک ایجاد محلول جامد می گردد، چگالی را کاهش می
دهد و انعطاف پذیری را بهبود می بخشد .
منگنز : بالاتر از 5/1% باعث افزایش استحکام کششی می شود، همچنین سبب بهبود مقاومت به
خوردگی، ریزدانگی و قابلیت جوش پذیری می شود .
عناصر نادر خاکی(RE) : همه این عناصر تشکیل سیستم یوتکتیک می دهند، رسوب های
یوتکتیک بسیار پایدار هستند و مقاومت به خزش، خوردگی و استحکام دمای بالا را بهبود می
بخشند .

اژها و تغییرات ریزساختاری مورد مطالعه قرار گرفته است. ویژگی های خاص و همینطور محدودیت
های این آلیاژها در حالت های مختلف تبیین شده است. فرایند های آسیب خزشی نیز بطور ترجیحی
از نزدیكی سطح نمونه ها آغاز می شوند.

مقدمه
مس یكی از مهمترین مواد مهندسی است كه هم بصورت خالص و هم در شرایط آلیاژی كاربردهای
فراوانی دارد. در حالت خالص، این فلز تركیب فوق العاده ای از خواص مختلف را دارا است كه آن را به
صورت ماده ای اساسی و پركاربرد در صنایع الكتریكی مطرح كرده است. از جمله این خواص
می توان به هدایت الكتریكی زیاد، مقاومت به خوردگی، سادگی ساخت، تنش تسلیم متوسط، خواص
آنیل قابل كنترل و ویژگی های لحیم كاری و اتصال اشاره نمود. آلیاژهای مس از جمله برنج و برنز نیز
خواص مفیدی دارند كه موجب استفاده وسیع این آلیاژها در كاربردهای مهندسی شده است.
به دلیل داشتن تركیبی عالی از خواص هدایت حرارتی بالا، استحكام مكانیكی نسبتاً خوب و چقرمگی
در دامنه وسیعی از دماها، مس و آلیاژهای آن در كاربردهای پیچیده ای كه شرایط سرویس آنها نیاز
به انتقال حرارت بالا و تحمل بار دارد، می توانند بهترین انتخاب باشند.
از سوی دیگر، شناسایی دقیق رفتار مكانیكی و عمر این مواد در دمای بالا برای چنین كاربردهایی
كاملاً حیاتی می باشد. در گزارش حاضر رفتار خزشی مس خالص، اثر اندازه دانه، فرایند های آسیب
خزشی، عناصر آلیاژی نظیر Al ،Nb ،Mg ،Zr ،Cr، عملیات مكانیكی، عملیات حرارتی، روش های
مختلف ساخت آلیاژها و تغییرات ریزساختاری مورد بررسی قرار گرفته و ویژگی ها و همینطور
محدودیت های این آلیاژها در حالت های مختلف تشریح شده است.

هدف تحقیق
هدف در گزارش پیش رو، جمع آوری اطلاعات بدست آمده در تحقیق های پیشین و بررسـی
اثر و نقش پارامترهای موثر بر رفتار خزش مس و آلیاژهای آن می باشد.
پیشینه تحقیق

ینه، پوشش دهی الیاف با فاز زمینه و روش های متالورژی پودر دوغابی می باش . دن روش های متالورژی
پودر دوغابی اغلب بر اساس تکنیک ریخته گری نواری و بر مبنای روش پودر -پارچه پایه گ ذاری شده اند .
این روش ها شامل فرایندهای پودر -الیاف-پودر، پوشش دهی تک نوارها با پودر و پوشش دهـی الیـاف بـا
پودر می باشند. به طور کلی هر یک از روش های ذکــر شده دارای مزایا و محدودیت هایی هستند، لذا بر
اســاس خواص مورد نیاز و نیز امکانـات در دسـترس، مـی تـوان بـا ک مـ ـک یکـی از روش ه ـــ ای فـوق
کامپوزیت های زمینه فلزی رشته ای را فراوری نمود .

مقدمه
 امروزه تحقیقات متعددی در رابطه با مواد نو انجام می شود . دسـته ای از ایـن مـواد، کامپوزیـت هـای
زمینه فلزی هستند، که در چـند سال اخیر بسیار مورد توجــه محققین قرار داشته و در حـال توســـعه
می باشند . کامپوزیت های زمینه فلزی با بهره گیری از دو فاز سـرامیکی و فلـزی دارای ویژگـی هـایی از
قبیل استحکام و سفتی ویژه بالا می باشند . یکی از انواع دسـته بنـدی کامپوزیـت هـای زمینـه فلـــزی،
طبقه بندی آنها بر اساس نوع و شکل فاز تقویت کننده می باشد. بر این اساس اگر کامپوزیت توسط الیاف
پیوسته سرامیکی تقویت شده باشد، به آن کامپوزیت زمینه فلزی رشته ای گفته می شود. کامپوزیت های
زمینه فلزی رشته ای، به دلیل اینکه فاز تقویت کننده در آنها به طور پیوسته در فاز زمینه قرار می گیرد،
دارای خواص و ویژگی های منحصر به ف ردی می باشــند . این دسته از کامپوزیـت هـای زمینـه فلــزی،
دارای استحکام و سفتیِ بیشتری نسبت به کامپوزیت های زمینه فلزی با فاز تقویت کننده غیـر پیوسـته
هستند. از طرفی در کامپوزیت های زمینه فلــزی رشته ای، به دلیـل اینکـــه الیـاف تقویـت کننـده در
جهات خاصی در فـاز زمی نه قرار می گیرند، لذا دارای خـواص آنیزوتروپیک مـی باشــند . بـه طـور کلـی

کامپوزیت های زمینه فلزی در صنایعی از قبیل هوافضـا و خـودروسازی به طور گسـترده مـورد اسـتفاده
قـرار می گیرند .
 در کامپوزیت های زمینه پلیمری، استفاده از فاز تقویت کنندة پیوسته چنـدان مـشکل نبـو ده، لـذا در
ساخت این دسته از کامپوزیت ها اغلب از الیاف پیوسته استفاده می شود . اما در کامپوزیـت هـای زمینـه