میباشد. با افزایش ضخامت این لایه واكنشی نفوذی استحكام برشی اتصال غیـرهمجنس نیـز افـزایش
می یابد. بررسیهای انجام شده حاكی از بزرگ شـدن قطـر دگمـه جـوش و همچنـین ضـخامت لایـه
واكنشی نفوذی با افزایش شدت جریان (با افزایش شـدت جریـان از 8KA تـا 13KA) و مـدت زمـان
جوشكاری (با افزایش مدت زمان تا 1sec) میباشد. به طور مشابه با افزایش پارامترهـای جوشـكاری
مذكور تا حد بهینه، استحكام برشی اتصـال نیـز افـزایش مـی یابـد بـه طـوری كـه در شـدت جریـان
جوشـكاری 13 كیلـو آمپـر و مـدت زمـان جوشـكاری 1 ثانیـه، اسـتحكام برشـی اتصـال ( FUTS Weld
joint=4349N) از استحكام كششی دو فلز پایه (FUTS Steel=2342N و FUTS Al=1921N) بیشتر بود.
واژه های كلیدی :
جوشكاری مقاومتی نقطهای ، تكنیک سه لایه جوشكاری ، دگمه جوش ، شدت جریان جوشكاری ، استحكام برشی ،
ورق پوشاننده (Cover Plate) ، لایه واكنشی نفوذی (Reaction Layer) .

مقدمه
فولاد و آلومینیوم دو آلیاژ صـنعتی متـداول و مـورد كـاربرد در سـطح دنیـا مـیباشـند كـه بـه علـت
خصوصیات مهندسی مطلوب و قیمت نسبتاً مناسب در بسیاری از صنایع كـاربرد دارنـد . فـولاد دارای
خواص مكانیكی مطلوب و آلومینیوم دارای وزن سبك و مقاومت به خوردگی مناسب میباشـد. كـاربرد
این دو فلز در كنارهم موجب افزایش بهره وری از محصول تولیدی میشود چون ویژگی های هـر دو را
دارا میباشد. در دنیا و همچنین ایران از اتصال دهـی مسـتقیم ایـن دو فلـز در صـنایع خودروسـازی،
كشتی سازی، هواپیما سازی و لوازم خانگی كمتر استفاده شده اسـت بنـابراین در ایـن سـمینار بـرای
رسیدن به اتصالی مناسب كه دارای خواص مكانیكی مطلـوب نیـز باشـد تـلاش شـده اسـت . یكـی از
بهترین روش های اتصالدهی دائمی دو ورق فولاد و آلومینیوم، روش جوشكاری مقاومتی نقطه ای می-

باشد چون این دو فلز دارای ویژگیهای حرارتی و فیزیكی متفاوت از جمله نقطه ذوب و ضریب انتقـال
حرارتی مختلف میباشند و این اختلافها زیاد میباشد. پیونددهی این دو آلیاژ دارای مشكلات فراوانی
است كه با بررسیهای انجام شده روش جوشكاری مقاومتی نقطهای با تكنیک سه لایه بهترین فرآینـد
برای این نوع اتصال غیرهمجنس میباشد. جوشكاری مقاومتی نقطهای فرایندی متـداول و نسـبتاً كـم
هزینه در صنعت میباشد كه میتوان با انجام این نوع اتصال در شرایط ایـده آل و مناسـب بـه خـواص
مكانیكی مطلوب رسید. این نوع فرایند پیچیدگی زیادی ندارد و اتصال حاصله به صورت دائمـی مـی-
باشد و حتی برای تعمیر قطعات فرسوده نیز میتوان از این روش پیونددهی با كمترین هزینـه ممكـن،
استفاده نمود. البته مشكلاتی نیز وجود دارد كه از جمله می توان بـه اخـتلاف ضـریب انتقـال حـرارت
آلومینیوم و فولاد اشاره نمود كه این فرایند را از حالت جوشكاری مقاومتی نقطهای دو فلـز همجـنس
پیچیدهتر میسازد. حال به منظور استفاده از این نوع اتصالدهی در صنایع خوروسـازی، حمـل و نقـل
هوایی و همچنین لوازم خانگی برای كـاهش وزن قطعـات تولیـدی و كـاهش آلـودگی محـیط زیسـت
همچنین كاهش مشكلات خوردگی این سمینار به بررسی پارامترهای مؤثر در ایـن نـوع فرآینـد بـرای