کلیاتی پیرامون ماهیت و احکام ابراء. 10

1بخش اول بررسی ماهیت ابراء و بیان نظریات فقها و حقوقدانان. 11

بخش دوم – بیان نظریه حقوق دانان. 12

بخش سوم  ادله ایقاع بودن ابراء. 12

بخش چهارم – ماهیت ابراء از حیث اسقاط و تملیک… 13

بخش پنجم – آثار فرق اسقاط و تملیک… 15

بخش ششم – صیغه یا لفظ ابراء. 18

بخش هفتم  انحلال تضمین های طلب.. 19

بخش نهم  رجوع از ابراء. 21

بخش دهم – معوض یا مجانی بودن ابراء. 21

بخش یازدهم  اثر اقرار مدیون بعد از ابراء. 23

بخش دوازدهم – مسائل مبحث ابراء. 24

فصل سوم. 27

مقایسه ابراء با اعمال حقوقی دیگر. 27

3بخش اول – ابراء و هبه دین. 28

بخش دوم – ابراء و اعراض…. 29

بخش سوم  ابراء و ایفاء تعهد. 30

فصل چهارم. 31

ابراء در عقود و ایقاعات مختلف.. 31

بخش اول – ابراء در رهن. 32

بخش دوم – ابراء در عد ضمان. 34

بخش سوم  آیا ضامن حق رجوع به مضمون عنه را دارد. 35

بخش چهارم ابراء در عقد حواله. 36

بخش پنجم  ابراء در صلح. 38

بخش ششم  ابراء در ودیعه. 39

بخش هفتم  ابراء در وکالت.. 40

بخش هشتم  ابراء در غصب.. 41

بخش نهم  ابراء ذمه میت.. 44

بخش دهم – بررسی قاعده ابراء مالم یجب.. 44

بخش یازدهم خیار شرط در ابراء. 46

بخش دوازدهم  بررسی اثر تبری بایع از عیوب قبل از عقد. 47

بخش سیزدهم  بررسی اصول و قواعد موجه در اقدامات و امور پزشکی در فقه و حقوق موضوعه ایران. 48

بخش چهاردهم  ابراء قاتل در قتل خطایی، عمد و شبه عمد. 52

فصل پنجم مشابهات ابراء. 53

بخش اول مالکیت ما فی الذمه. 54

بخش دوم  اقسام و موارد مالکیت ما فی الذمه. 55

بخش سوم شرایط مالکیت ما فی الذمه. 55

بخش چهارم  تأدیه دیون مورث.. 56

بخش پنجم  اثر مالکیت ما فی الذمه. 56

بخش ششم  تبدیل تعهد. 57

بخش هفتم موارد تبدیل تعهد. 57

بخش هشتم  شرایط تبدیل تعهد. 58

بخش نهم بلخ شرایط عمومی.. 58

بخش دهم  تفاوت دو تعهد در یکی از ارکان. 59

بخش یازدهم  تهاتر. 60

بخش دوازدهم تهاتر قهری و شرایط لازم برای تحقق آن. 61

بخش سیزدهم   زمان تأدیه دو دین یکی باشد. 62

بخش چهاردهم دعوی هر دو دین قابل استماع باشد. 63

بخش پانزدهم  انواع تهاتر. 63

نتیجه. 65

منابع عربی و فارسی.. 66

چکیده:

مجموعه حاضر با موضوع ابراء و آثار و احکام آن در فقه و حقوق موضوعه ایران تدوین یافت که اولاً به بررسی ماهیت و احکام ابراء در فقه و حقوق پرداخت و ثانیاً احکام ابراء در عقود و ایقاعات مختلف و مقایسه آن با اعمال حقوقی دیگر مورد بررسی قرار گرفت که برای نیل به این اهداف مباحث در پنج فصل تهیه و تنظیم گردد. در فصل اول کلیات تحقیق، تعریف لغوی و اصطلاحی ابراء و چند اصطلاح دیگر که باین شده؛ که به عبارت مختصر ابراء مشتق از «برء» به معنی بیزار کردن، ادا کردن وام و صرف نظر کردن از طلبکار از حق خود به اختیار است. در فصل دوم ماهیت ابراء از حیث عقد و ایقاع، اسقاط مورد بررسی قرار گرفت که مشهور فقها و حقوقدانان قائل به ایقاع و اسقاط ابراء شدند و اینکه قبول مدیون در آن شرط نیست. همچنین در این فصل ارکان ابراء (مبریء ابراء کننده)- مبرأ (ابراء شونده) مبرأ منه (موضوع ابراء)، اقسام و شرایط لازم برای تحقق ابراء، آثار و احکام مترتب بر آن ذکر شد که اثر اصلی ابراء سقوط طلب و انحلال تضمین های ان بود. فصل سوم را مقایسه ابراء با اعمال حقوقی دیگر مانند: هبه دین، ایفاء دین، اعراض در بر گرفت که همه این اعمال از جهت سقوط و برائت مدیون با ابراء مشترک ولی ماهیتی متمایز با ابراء دارا بودند. در فصل چهارم ابراء در برخی عقود و ایقاعات ارائه گردید. به عنوان مثال در عقد ضمان، اثر ابراء مضمون عنه و ضامن توسط مضمون له و همچنین اثر ابراء در ودیعه، غصب و اقدامات پزشکی و غیره مورد بررسی قرار گرفت. فصل پنجم پیرامون مشتبهات ابراء که عبارتند از تهاتر، تبدیل تعهد، مالکیت ما فی الذمه تدوین یافت.

 مقدمه

بی تردید ابراء یکی از مسائل علمی بین افراد جامعه است که بین فرد طلبکار و بدهکار واقع می شود و از طرفی همه افعال و اعمال ما در جامعه باید وجهه شرعی و قانونی داشته باشند چرا که شارع مقدس برای تک تک امور و جزئیات زندگی ما حکمی مقرر نموده، لذا بر ما لازم اس که احکام و مسائل فقهی را فراگرفته و در این مسیر از هیچ کوششی دریغ نورزیم. به همین منظور تحقیق حاضر در نظر دارد مسأله ابراء را که یک از مسائل مهم فقهی است مورد بررسی قرار داد و احکام و آثار آن را با توجه به کتب فقهی و حقوقی بیان نماید و دیدگاه فقهای متأخر و حقوقدانان را ارائه کدن.

این تحقیق در 5 فصل تهیه و تنظیم شده است. فصل اول- کلیات تحقیق را در بر می گیرد. فصل دوم- حاوی مطالبی پیرامون ماهیت، ارکان و همچنین شرایط تحقق ابراء و مواردی از این قبیل است.[1]

فصل سوم- مقایسه ابراء با اعمال حقوقی دیگر مانند هبه، ایفاء، دین، اعراض و… را در برمی‌گیرد و در فصل چهارم که شاید مهمترین فصل تحقیق نیز باشد احکام ابراء را در عقود و ایقاعات مختلف مورد بررسی قرار داده و در فصل پنجم- مشابهات ابراء ارائه گردیده است