بیان مسئله :

در سالهای اخیر تعداد بی شماری كنفرانس و سمینار در اغلب نقاط دنیا در مورد چگونگی استفاده از راه كارهای نوین آموزشی در آمزش و پرورش رسمی در سطوح مختلف مقاطع تحصیلی رابطه آن با بازدهی و نتایج بدست آمده انجام گرفته است . در ایران نیز كتب و رسالاتی در این زمینه نوشته شده و سمینارهای نه چندان زیاد ولی قابل توجه برگزار گردیده است. اغلب متخصصان رسانه‌های آموزشی كشورهای در حال توسعه معتقد هستند كه تاكنون برنامه‌ریزی های محلی و مناسبی جهت استفاده ازرسانه‌های آموزشی و راه كارهای نوین به نحوی كه متناسب با محدودیتها و نیازهای جوامع این كشور ها باشد ، نشده است . در اغلب موارد یا این راه كارها برای مسئولین آموزشی ناشناخته است و یا اینكه آنها انگیزه استفاده از آن را در خود نمی‌بینند. منطق ایجاد می‌كند كه علاوه بر سرمایه گذاری ،‌در معرفی این راه كارها در كشور كوشش شود به گونه ای كه استفاده از این راه كارها در سراسر نقاط كشور به صورت خودجوش توسط مدیران و معلمان در داخل مدارس استفاده شود و این هدف میسر نمی‌شود مگر باایجاد انگیزه لازم در مسئولین آموزشی مدارس. (تولید و كاربرد مواد آموزشی، 1379)

لغت انگیزه ازنظر دستور زبان فارسی اسم و انگیزش اسم مصدر انگیختن است ،‌بنا به نوشته لغت نامه دهخدا، انگیختن یعنی به حركت در آوردن . ‌چنان كه حافظ می‌گئید:

اگر غم لشكر انگیزد كه خود عاشقان ریزد

   من و ساقی به هم سازیم و بنیادش براندازیم

انگیزه یعنی سبب، علت وانچه كسی را به كاری وادار كند. انگیزش یعنی تحرك و ترغیب  و انگیزش یک عامل درونی است كه انسان یا به طور كلی موجود زنده را به حركت در می آورد و انگیزش حالتی است كه در اثر دخالت انگیزه به موجود زنده دست می دهد. برای مثال می‌توان گفت كمبود آب بدن یا نیاز به آب انگیزه و احساس تشنگی انگیزش است . انگیزه را می‌توان به دو گروه عمده تقسیم كرد:

1ـ انگیزه های فیزیولوژیک : بر اساس نیازهای زیستی موجود زنده می‌باشد مثل گرسنگی ، تشنگی ،‌انگیزه های فیزیولوژیک را سیقهای فیزیولوژیک یا انگیزه های حیوانی نیز می‌نامند چون بین انسان و حیوان مشترك هستند  .

2ـ انگیزه های اجتماعی یا ثانویه : یعنی انگیزه هایی كه نیاز زیستی را بر طرف نمی‌كنند بلكه در اثر یادگیری به وجود می آیند مثل انگیزه های كسب قدرت ، پذیرش اجتماعی ،‌تسلط طلبی و انگیزه های اجتماعی به طور عمده تحت تأثیر اجتماعی كه انسان در آن رشد كرده است قرار دارند . (‌عباس زاده ، سید محمد ، 1369 )

راه كار :

راه و روشی مناسب برای نیل به هدفی مشخص در زمانی معین به گونه ای كه بهترین و سریعترین روش برای مقابله با مشكلات موجود در آن زمینه باشد. از گذشته های دور همیشه انسان در برخورد با مسائل به دنبال آسان ترین و منطقی ترین راه حل برای رسیدن به جواب مسئله می‌گشت . به عبارتی وجود راه كار برای رسیدن به هدف اجتناب ناپذیر است . مسلم است كه در دنیای پیچیده تكنولوژی امروزی راه كارهای تعلیماتی دهه های قبل نمی‌تواند مؤثر باشد . پس همگام با پیشرفت مسئله راه كار هم باید متناسب با آن باشد.

درجامعه ما كه آموزش و پرورش دارای هدفهای معنوی و اقتصادی است و سعی دارد كه فرد را در تحقق آن اهداف به فعالیت نهادی وادار باید با ایجاد رغبت و انگیزه ، مدیران و معلمان را تشویق به استفاده از این راه كارهای نوین نماید.

اهمیت مسئله و ضرورت تحقیق:

در گذشته این تصور وجود داشت كه هر گاه فردی در یک موضوع ،‌دانش و تخصص كافی را دارا باشد می‌تواند آموزش آن را نیز به عهده بگیرد . امروزه داشتن دانش و تخصص در یک موضوع برای اشتغال به كار ،‌اموزش ان موضوع اگر چه شرط لازم به شمار می‌رود اما كافی نیست . كسی كه به كار آموزش و پرورش اشتغال می وزرد علاوه برداشتن خصصی در موضوع مورد تدریس می‌باید به دانش و مهارت عملی در اصول و روش های تعلیم و تربیت نیز مجهز باشد. (تولید و كاربرد مواد آموزشی، 1379)

از جمله اطلاعاتی كه هیچ معلم و دست اندر كار آموزشی از آن بی نیاز نیست ،‌آشنایی با راه كارهای مناسب و نوین آموزش و پروری در رابطه با یادگیری دانش آموزان می‌باشد. راه كارهای نوین از یک طرف به عنوان عامل كنترل كننده تمامی عناصر تعلیم و تربیت مانندهدف ، برنامه و از طرف دیگر وسیله ای برای هدایت فعالیتهای تحصیلی دانش آموزان به كار می‌رود. این راه كارها یكی از اركان اصلی و جدایی ناپذیر آموزش و پرورش است. بنابراین یكی از صلاحیتهای فردی برای احراز شغل در آموزش و پرورش علاوه بر داشتن دانش نظری ، داشتن مهارتهای عملی دراین زمینه است . برای محقق این هدف وجود كتابها، فیلمهای آموزشی، سمینارها برای آشنایی مدیران و معلمان از یک طرف و ایجاد زمینه‌هایی برای تقویت انگیزش در مدیران و معلمان مثلاً انگیزه پیشرفت شغلی،‌تشویق مادی، استفاده از انگیزش موفقیت ، ایجاد انگیزش گرایش و رغبت از جمله راه كارهای موثر در این زمینه می‌باشد . مثلاً به علت رشد جمعیت و عدم توانایی مالی بودجه دولت در تأمین هزینه های مورد نیاز برای ایجاد زمینه‌های شغلی و جذب افراد با علاقه و شایسته سال به سال كیفیت آموزش و پرورش پائین آمده است واین امر باعث گردیده كه هر سال هزینه زیادی به علت افت تحصیلی و پائین بودن كیفیت آموزش برجامعه تحمیل گردد ولی بر عوامل یاد شده، كمبود انگیزش شغلی معلمان و مدیران بیش از هر چیز جلب توجه می‌كند.

ایجاد عشق و علاقه و انگیزش در افراد می‌تواند به نحوی در بالا بردن كیفیت تعلیم و تربیت نقش بسیار مؤثری داشته باشد. ولی چگونه ؟

عدم توانایی در تأمین احتیاجات مادی ما را از سایر نیازهای آنها غافل كرده است و یكی از عوامل عدم انگیزه در معلمان و مدیران برای استفاده از راه كارهای مناسب در امر یادگیری نداشتن انگیزه پیشرفت ، تعلق پذیری ، قدرشناسی و نداشتن پایگاه مناسب اجتماعی است . در كشورهایی كه كاربرد یافته های روان شناسی جایگاه خود را در ابعاد گوناگون حیات اجتماعی یافته است . در آغاز قرن و بین چهل تا پنجاه سال گذشته مسئله انتخاب كاركنان سازمانها تاكنون بعنوان یكی از وظایف اساسی روان شناسی تلقی می‌شود. در كشور ما توجه به رشد جمعیت ، ضعف پرداخت و موانع عدیده دیگر مانع از توفیق آموزش و پرورش در گزینش بهتر نیروی انسانی علاقه‌مند شده است .

چون داشتن انگیزه تأثیر مستقیم در استفاده بهینه  از راه كارهای آموزشی در تمام مقاطع تحصیلی دارد . این ضرورت احساس شدكه رابطه بین انگیزه و استفاده از راه كارهای نوین یا به عبارتی بررسی راه كارهای موثر ایجاد انگیزه در معلمان و مدیران مقاطع مختلف تحصیلی برای كاربرد هر چه بیشتر تكنولوژی نوین مورد بررسی قرار گیرد. (شعاری نژاد ، علی اكبر ، 1378)

هدف پژوهش :

1. بررسی ارتباط بین داشتن انگیزه و رضایت شغلی در معلمان و مدیران در تمام سطوح و مقاطع تحصیلی و استفاده از راه كارهای نوین آموزشی .
2. ارائه راه كارهای مناسب جهت ایجاد انگیزه در معلمان و مدیران برای استفاده از راه‌كارهای نوین .
3. بررسی اینكه ایا اخر حرفه حاضر به عنوان بهترین شغل برای معلمان و مدیران بوده است یا نه ؟

فرضهای پژوهش :

1. داشتن رضایت شغلی موجب افزایش استفاده از راه كارهای نوین در معلمان و مدیران می‌شود.
2. میزان رضایت شغلی براساس جنسیت (زن و مرد) متفاوت است.
3. میزان استفاده از راه كارهای نوین براساس جنسیت متفاوت است.

تعریف عملیاتی اصطلاحات :

انگیزه : سبب و علت ، آنچه كسی را به كاری وادار كند. عامل روانی گاه آگاهانه و گاه ناآگاهانه كه انسان یا حیوان را به منظور تحقق بخشیدن به بعضی از اعمال یا گرایشها به بعضی از هدفها آماده می‌كند.

راه كار : روش و راهی مناسب بر اینیل به هدفی خاص و غلبه بر مشكلاتی كه در راه رسیدن به هدف وجود دارد .